Uwagi do Programu Wsparcia i Aktywizacji Społecznej Seniorów

Aktyw­ni senio­rzy to w ostat­nim cza­sie waż­na część Fun­da­cji. Dla­te­go aktyw­nie włą­czy­li­śmy się w kon­sul­ta­cje Pro­gra­mu Wspar­cia i Akty­wi­za­cji Spo­łecz­nej Senio­rów. Poni­żej uwa­gi przez nas zgłoszone.

W zakre­sie celu szcze­gó­ło­we­go: C.2.5 Roz­wój ofer­ty edu­ka­cyj­nej i kul­tu­ral­nej dla osób star­szych zgod­nie z ich potrze­ba­mi i zain­te­re­so­wa­nia­mi zgła­sza­my poniż­sze uwa­gi, doty­czą­ce sfor­mu­ło­wa­nych zadań.

Zada­nie 1 Reali­za­cja dzia­łań wzmac­nia­ją­cych aktyw­ność spo­łecz­ną osób star­szych w róż­nych dzie­dzi­nach życia

Dostrze­ga­my więk­szą potrze­bę akty­wi­za­cję senio­rów w miej­scach, w któ­rych nie będą odse­pa­ro­wa­ni od spo­łe­czeń­stwa (klu­by senio­ra). Trze­ba odejść od czę­sto spo­ty­ka­ne­go trak­to­wa­nia senio­rów jak dzie­ci i bier­nych odbior­ców. Oso­by prze­cho­dzą­ce na eme­ry­tu­rę czę­sto chcą wyko­rzy­stać swój poten­cjał i ener­gię, jed­no­cze­śnie anga­żu­jąc się społecznie.
Potrzeb­ne jest dosto­so­wa­nie ofer­ty kul­tu­ral­nej do potrzeb senio­rów na co zwró­co­no uwa­gę w pro­gra­mie – zwięk­sze­nie licz­by wyda­rzeń kul­tu­ral­nych i edu­ka­cyj­nych adre­so­wa­nych do senio­rów (tak­że poza sie­cią pla­có­wek dla nich dedy­ko­wa­nych, czy­li w biblio­te­kach, insty­tu­cjach kul­tu­ry itd.), stwo­rze­nie i pro­mo­cja dni bez­płat­ne­go zwie­dza­nia dla senio­rów, bez­płat­nych bile­tów dla senio­rów na wyda­rze­nia kul­tu­ral­ne (być może powią­za­nych z pro­giem docho­do­wym) itd.
Potrzeb­ne jest dosto­so­wa­nie ofer­ty aktyw­no­ści fizycz­nej do potrzeb senio­rów (na co zwró­co­no uwa­gę w pro­gra­mie), przy czym dzia­łal­ność ta nie powin­na się opie­rać wyłącz­nie na bier­nym uczest­nic­twie, a tak­że na zachę­ca­niu do samo­or­ga­ni­za­cji (np. sta­łych ustaw­kach na nor­dic-wal­king). Nie­ste­ty w tym celu bra­ku­je w Lubli­nie np. wyzna­czo­nych szla­ków pie­szych, nor­dic-wal­king, prze­bie­ga­ją­cych przez tere­ny zielone.

Zada­nie 2 Akty­wi­za­cja oby­wa­tel­ska seniorów

W zada­niu prze­wi­dzia­no wspie­ra­nie dzia­łal­no­ści Rady Senio­rów. Jak wyni­ka z audy­tu prze­pro­wa­dzo­ne­go przez senio­rów sku­pio­nych wokół Fun­da­cji Wol­no­ści to cia­ło nie dzia­ła. Nie infor­mu­je o swo­jej dzia­łal­no­ści, nie reali­zu­je przy­pi­sa­nych pra­wem zadań, a w dobie pan­de­mii prze­sta­ło się spo­ty­kać Nad­mie­nić tu nale­ży, że przed podob­nym wyzwa­niem sta­nę­li senio­rzy sku­pie­ni wokół Fun­da­cji Wol­no­ści. Po prze­szko­le­niu spo­ty­ka­ją się w dal­szym cią­gu, tyle, że on-line. Przy­nio­sło to pozy­tyw­ne efek­ty – aktu­al­nie sami włą­cza­ją się w zdal­ne spo­tka­nia w ramach kon­sul­ta­cji społecznych.
Naszym zda­niem nale­ży poło­żyć nacisk na samo­or­ga­ni­za­cję senio­rów i wyko­rzy­sty­wa­nie ich poten­cja­łu. Mamy w Lubli­nie Mło­dzie­żo­wy Budżet Oby­wa­tel­ski, w ślad za nim powi­nien powstać Senio­ral­ny Budżet Oby­wa­tel­ski oraz senio­ral­na ini­cja­ty­wa lokal­na! Nale­ży też zwięk­szyć udział senio­rów w kon­sul­ta­cjach spo­łecz­nych. Postu­lu­je­my wykre­śle­nie wskaź­nik dot. Rady Senio­rów. Jak wska­zu­ją senio­rzy sku­pie­ni wokół Fun­da­cji Wol­no­ści dzia­łal­ność Rady Senio­rów jest sku­pio­na na sobie, nato­miast pro­ble­mem jest akty­wi­za­cja coraz to nowych senio­rów, znaj­du­ją­cych się „poza sys­te­mem”. Nale­ży tak­że dążyć do dein­sty­tu­cjo­na­li­za­cji dzia­łań dla senio­rów, poprzez orga­ni­za­cję sys­te­mu regran­tin­gu dla grup senio­rów na reali­za­cję inte­re­su­ją­cych ich inicjatyw.
Nale­ży też włą­czać senio­rów w orga­ni­zo­wa­ne wyda­rze­nia, w tym poprzez moż­li­wość dzie­le­nia się swo­im doświad­cze­niem, np. poprzez poka­zy giną­cych zawo­dów, rze­mio­sła itp.
Naszym zda­niem wskaź­ni­ka­mi poka­zu­ją­cym akty­wi­za­cję oby­wa­tel­ską senio­rów powin­ny być: licz­ba senio­rów bio­rą­cych udział w Budże­cie Oby­wa­tel­skim (aktyw­ny: zgła­sza­nie pro­jek­tów i bier­ny: gło­so­wa­nie) czy kon­sul­ta­cjach, licz­ba dzia­łań zor­ga­ni­zo­wa­nych przez senio­rów dla senio­rów (a może tak­że dla innych grup? np. wnuków?).

Zada­nie 3 Prze­ciw­dzia­ła­nie mar­gi­na­li­za­cji zawo­do­wej seniorów

Zabra­kło naszym zda­niem uwzględ­nie­nia potrzeb senio­rów na ryn­ku pra­cy, tj. potrze­by doro­bie­nia. Cięż­ko obec­nie powie­dzieć jak będą wyglą­da­ły kolej­ne lata, ale do 2019 roku ten­den­cja wska­zy­wa­ła na pro­ble­my ze zna­le­zie­niem pra­cow­ni­ków. Lukę tą moż­na wypeł­nić pra­cow­ni­ka­mi ze wscho­du, albo senio­ra­mi zachę­ca­jąc ich do dal­szej pra­cy, np. Przez orga­ni­za­cję ban­ku pra­cy doryw­czej dla senio­rów, szcze­gól­nie o małym lub ela­stycz­nym wymia­rze czasu.

Na koniec zwra­ca­my uwa­gę, że senio­rzy naj­więk­sze nie­do­sko­na­ło­ści dostrze­ga­ją w poli­ty­ce infor­ma­cyj­nej urzę­du. „Przy­da­ła­by się gaze­ta dla senio­rów”, „Infor­ma­cje na face­bo­oku poja­wi­ły się po wyda­rze­niu”, „Nic o tym nie wie­dzie­li­śmy” to naj­czę­ściej poja­wia­ją­ce się w ustach senio­rów stwier­dze­nia dot. dzia­łań ich doty­czą­cych. Naszym zda­niem potrzeb­ne jest stwo­rze­nie poli­ty­ki infor­ma­cyj­nej, naj­le­piej dwóch głów­nych  mediów, będą­cych źró­dłem infor­ma­cji dla senio­rów. Dualizm zwią­za­ny jest z potrze­bą dotar­cia do senio­rów wyklu­czo­nych cyfro­wo, oraz tych żyją­cych w cyfro­wym  świe­cie (ich licz­ba będzie rosła). Wyda­je się, że naj­lep­szą for­mą dotar­cia do senio­rów będzie kwar­tal­ny biu­le­tyn infor­ma­cyj­ny oraz pro­fil na face­bo­oku lub new­slet­ter mailo­wy, choć moż­na by to poprze­dzić odpo­wied­ni­mi bada­nia­mi. Dru­gi pro­blem wska­zy­wa­ny przez senio­rów to „porzu­ce­ni senio­rzy”. „Porzu­ce­ni senio­rzy” to oso­by, któ­re nie są aktyw­ne i nie potra­fią tego bra­ku aktyw­no­ści poko­nać. To w kie­run­ku takich osób nale­ży zacząć adre­so­wać dzia­ła­nia, bo akty­wi­zo­wa­nie aktyw­nych nie przy­nie­sie efek­tu. Na pew­no pierw­szym kro­kiem powin­na być popra­wa dostęp­no­ści informacyjnej.