Gdzie się podziały brakujące umowy?

Rejestr umów to narzę­dzie, dzię­ki któ­re­mu może­my dowie­dzieć się z kim, na co i na jaką kwo­tę Mia­sto Lublin zawie­ra umo­wy. Oka­zu­je się, że rejestr ten jest jed­nak wybra­ko­wa­ny. Tyl­ko w pierw­szym kwar­ta­le tego roku bra­ku­je kil­ku­dzie­się­ciu pozycji…

Mia­sto Lublin udo­stęp­nia rejestr zawar­tych umów. Znaj­dzie­my w nim umo­wy zawie­ra­ne przez ratusz od 2014 roku. Choć to bar­dzo uży­tecz­ne narzę­dzie do wery­fi­ko­wa­nia z kim, na co i za ile urzęd­ni­cy pod­pi­su­ją umo­wy, to ma też swo­je wady. Rejestr jest rzad­ko aktu­ali­zo­wa­ny – raz w mie­sią­cu. Na począt­ku maja naj­now­sze umo­wy są z koń­ca mar­ca. Zda­niem infor­ma­ty­ków, z któ­ry­mi roz­ma­wia­li­śmy, nie ma pro­ble­mu, by dane te były publi­ko­wa­ne w cza­sie rzeczywistym.

Rejestr nie wszystkich umów

W reje­strze nie znaj­dzie­my wszyst­kich wydat­ków. Po pierw­sze na część wydat­ków nie pod­pi­su­je się umów. Po dru­gie nie będzie tu np. umów o pra­cę. Po trze­cie, część umów pod­pi­sy­wa­na jest w for­mie aktów nota­rial­nych a te nie są udo­stęp­nia­ne w try­bie dostę­pu do infor­ma­cji publicz­nej. A przy­naj­mniej na takim sta­no­wi­sku sto­ją sądy admi­ni­stra­cyj­ne w Pol­sce. Ich zda­niem prze­ma­wia­ją za tym prze­pi­sy usta­wy pra­wa o nota­ria­cie, któ­re pozwa­la­ją wydać akt nota­rial­ny stro­nom aktu lub oso­bom, dla któ­rych zastrze­żo­no w akcie pra­wo otrzy­ma­nia wypi­su. Co cie­ka­we z tak chro­nio­ny­mi akta­mi nota­rial­ny­mi każ­dy oby­wa­tel może się bez pro­ble­mu zapo­znać np. w Kra­jo­wym Reje­strze Sądo­wym. To wszyst­ko pro­wa­dzi do sytu­acji, w któ­rej de fac­to nie wie­my, któ­re umo­wy i wydat­ki są publi­ko­wa­ne w reje­strze umów Urzę­du Mia­sta Lublin, a któ­re nie. Mimo wszyst­ko to wciąż bar­dzo uży­tecz­ne i jaw­no­ścio­we narzędzie…

Brakujące pozycje w rejestrze umów

Oka­zu­je się jed­nak, że w reje­strze umów Urzę­du Mia­sta Lublin nie znaj­dzie­my wszyst­kich umów, któ­re urzęd­ni­cy w nim publi­ku­ją. Odkry­li­śmy to poszu­ku­jąc jed­nej z umów. Umo­wy publi­ko­wa­ne w reje­strze mają swo­je ozna­cze­nia: (kolej­na liczba)/(komórka organizacyjna)/(rok), np. 1/BRT/24 to pierw­sza umo­wa pod­pi­sa­na przez Biu­ro Roz­wo­ju Tury­sty­ki w 2024 roku. Spraw­dza­jąc kolej­ne licz­by dla danych komó­rek orga­ni­za­cyj­nych w danym roku łatwo moż­na odna­leźć bra­ki. Do tego zada­nia zaprzę­gli­śmy sztucz­ną inteligencję.

W pierw­szym kwar­ta­le 2024 roku w reje­strze umów bra­ku­je… kil­ku­dzie­się­ciu umów. Z jed­nej stro­ny to dość dużo, z dru­giej: w tym okre­sie urząd pod­pi­sał ok. 1,5 tys. umów. Każ­da bra­ku­ją­ca umo­wa rodzi jed­nak podej­rze­nia, że ktoś pró­bu­je coś ukryć. To zaś nie budu­je pozy­tyw­ne­go wize­run­ku urzę­du. Nawet jeśli brak taki ma wyjaśnienie.

Naj­wię­cej umów bra­ko­wa­ło dla Biu­ra Roz­wo­ju Tury­sty­ki. Po kil­ka umów bra­ko­wa­ło w Wydzia­le Gospo­dar­ki Komu­nal­nej, Wydzia­le Orga­ni­za­cji Urzę­du oraz Wydzia­le Spor­tu i Tury­sty­ki. War­to zazna­czyć, że Wydział Orga­ni­za­cji Urzę­du był zaan­ga­żo­wa­ny w orga­ni­za­cje wybo­rów samo­rzą­do­wych. W samym mar­cu pod­pi­sał kil­ka­set umów zwią­za­nych z wybo­ra­mi. Kil­ka bra­ku­ją­cych umów na tym tle to mały pro­cent. Zupeł­nie ina­czej sytu­acja wyglą­da w Biu­rze Roz­wo­ju Tury­sty­ki, dla któ­re­go rejestr wyświe­tla tyl­ko 4 umo­wy, przy czym ostat­nia ma numer 47. W reje­strze bra­ku­je więc ponad 40 umów przy 4 ujaw­nio­nych! Z tego powo­du poku­si­li­śmy się o spraw­dze­nie bra­ków dla BRT w 2023 roku. Tam tak­że bra­ku­je kil­ku­dzie­się­ciu pozy­cji: w reje­strze umów jest 51 pozy­cji, przy czym naj­więk­sza ma war­tość 163. To ozna­cza, że bra­ku­je ponad 100 umów!

Popro­si­li­śmy urząd o ujaw­nie­nie infor­ma­cji na temat bra­ku­ją­cych umów. Po dwóch tygo­dniach otrzy­ma­li­śmy infor­ma­cję, że urząd potrze­bu­je na to wię­cej cza­su. Jed­no­cze­śnie Sekre­tarz Mia­sta Lublin Andrzej Woje­wódz­ki poin­for­mo­wał nas, że w przy­pad­ku Wydzia­łu Orga­ni­za­cji Urzę­du 8 z 18 bra­ku­ją­cych nume­rów umów nume­rów nie pod­pi­sa­no, w przy­pad­ku zaś Wydzia­łu Spor­tu i Tury­sty­ki: 12 z 14.

Poni­żej treść odpowiedzi:

Do spra­wy powró­ci­my, jak tyl­ko dosta­nie­my infor­ma­cje o bra­ku­ją­cych umowach.

Od 1 stycz­nia 2026 roku wszyst­kie jed­nost­ki sek­to­ra finan­sów publicz­nych będą musia­ły publi­ko­wać reje­stry umów. Będą w nich publi­ko­wa­ne umo­wy prze­kra­cza­ją­ce 5000 zł. Dane w reje­strze będą musia­ły być aktu­ali­zo­wa­ne naj­póź­niej w cią­gu 14 dni.

Pier­wot­nie obo­wią­zek ten miał wejść w życie już w stycz­niu tego roku. Obo­wią­zek obej­mie ok. 50 tys. podmiotów.