Bez Konfliktu – Teoria

Dyrek­tor Dele­ga­tu­ry NIK w Lubli­nie, Pan Edward Lis opo­wia­da, czym jest kon­flikt interesów:

Zbiór prze­pi­sów regu­lu­ją­cych kwe­stie zwią­za­ne z kon­flik­tem interesów:

Kon­sty­tu­cja Rze­czy­po­spo­li­tej Polskiej:
Pre­am­bu­ła: „pra­gnąc na zawsze zagwa­ran­to­wać pra­wa oby­wa­tel­skie, a dzia­ła­niu insty­tu­cji publicz­nych zapew­nić rze­tel­ność i sprawność”.
Art. 7: Orga­ny wła­dzy publicz­nej dzia­ła­ją na pod­sta­wie i w gra­ni­cach prawa.
Art. 32 ust. 1: Wszy­scy są wobec pra­wa rów­ni. Wszy­scy mają pra­wo do rów­ne­go trak­to­wa­nia przez wła­dze publiczne.

Kodeks postę­po­wa­nia administracyjnego:
Art. 8: W toku postę­po­wa­nia orga­ny admi­ni­stra­cji publicz­nej sto­ją nowa­dzą postę­po­wa­nie w spo­sób budzą­cy zaufa­nie jego uczest­ni­ków do wła­dzy publicznej.

Usta­wa o samo­rzą­dzie gminnym:
Art. 25b:
Man­da­tu rad­ne­go gmi­ny nie moż­na łączyć z:
1) man­da­tem posła lub senatora;
2) wyko­ny­wa­niem funk­cji woje­wo­dy lub wicewojewody;
3) człon­ko­stwem w orga­nie innej jed­nost­ki samo­rzą­du terytorialnego.
Art. 23a ust. 1: „Wier­ny Kon­sty­tu­cji i pra­wu Rze­czy­po­spo­li­tej Pol­skiej, ślu­bu­ję uro­czy­ście obo­wiąz­ki rad­ne­go spra­wo­wać god­nie, rze­tel­nie i uczci­wie, mając na wzglę­dzie dobro mojej gmi­ny i jej mieszkańców”.
Art. 23 ust. 1: Rad­ny obo­wią­za­ny jest kie­ro­wać się dobrem wspól­no­ty samo­rzą­do­wej gmi­ny. Rad­ny utrzy­mu­je sta­łą więź z miesz­kań­ca­mi oraz ich orga­ni­za­cja­mi, a w szcze­gól­no­ści przyj­mu­je zgła­sza­ne przez miesz­kań­ców gmi­ny postu­la­ty i przed­sta­wia je orga­nom gmi­ny do roz­pa­trze­nia, nie jest jed­nak zwią­za­ny instruk­cja­mi wyborców
Art. 25a: Rad­ny nie może brać udzia­łu w gło­so­wa­niu w radzie ani w komi­sji, jeże­li doty­czy ono jego inte­re­su prawnego
Art. 24a ust. 1: Z rad­nym nie może być nawią­zy­wa­ny sto­su­nek pra­cy w urzę­dzie gmi­ny, w któ­rej rad­ny uzy­skał mandat.
Art. 24a ust. 2: Rad­ny nie może peł­nić funk­cji kie­row­ni­ka gmin­nej jed­nost­ki orga­ni­za­cyj­nej oraz jego zastępcy.
Art. 24b ust. 1: Oso­ba wybra­na na rad­ne­go nie może wyko­ny­wać pra­cy w ramach sto­sun­ku pra­cy w urzę­dzie gmi­ny, w któ­rej uzy­ska­ła man­dat, oraz wyko­ny­wać funk­cji kie­row­ni­ka lub jego zastęp­cy w jed­no­st­ce orga­ni­za­cyj­nej tej gminy.
Art. 24d: Wójt nie może powie­rzyć rad­ne­mu gmi­ny, w któ­rej rad­ny uzy­skał man­dat, wyko­ny­wa­nia pra­cy na pod­sta­wie umo­wy cywilnoprawnej.
Art. 24e ust. 1: Rad­ni nie mogą podej­mo­wać dodat­ko­wych zajęć ani otrzy­my­wać daro­wizn mogą­cych pod­wa­żyć zaufa­nie wybor­ców do wyko­ny­wa­nia man­da­tu zgod­nie z tre­ścią ślubowania.
Art. 24e ust. 2: Rad­ni nie mogą powo­ły­wać się na swój man­dat w związ­ku z pod­ję­ty­mi dodat­ko­wy­mi zaję­cia­mi bądź dzia­łal­no­ścią gospo­dar­czą pro­wa­dzo­ną na wła­sny rachu­nek lub wspól­nie z inny­mi osobami.
Art. 24f ust. 1: Rad­ni nie mogą pro­wa­dzić dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej na wła­sny rachu­nek lub wspól­nie z inny­mi oso­ba­mi z wyko­rzy­sta­niem mie­nia komu­nal­ne­go gmi­ny, w któ­rej rad­ny uzy­skał man­dat, a tak­że zarzą­dzać taką dzia­łal­no­ścią lub być przed­sta­wi­cie­lem czy peł­no­moc­ni­kiem w pro­wa­dze­niu takiej działalności.
Art. 24f ust. 2: Rad­ni i ich mał­żon­ko­wie oraz mał­żon­ko­wie wój­tów, zastęp­ców wój­tów, sekre­ta­rzy gmi­ny, skarb­ni­ków gmi­ny, kie­row­ni­ków jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych gmi­ny oraz osób zarzą­dza­ją­cych i człon­ków orga­nów zarzą­dza­ją­cych gmin­ny­mi oso­ba­mi praw­ny­mi nie mogą być człon­ka­mi władz zarzą­dza­ją­cych lub kon­tro­l­nych i rewi­zyj­nych ani peł­no­moc­ni­ka­mi spół­ek han­dlo­wych z udzia­łem gmin­nych osób praw­nych lub przed­się­bior­ców, w któ­rych uczest­ni­czą takie oso­by. Wybór lub powo­ła­nie tych osób na te funk­cje są z mocy pra­wa nieważne.
Art. 24f ust. 5: Rad­ni nie mogą posia­dać pakie­tu więk­sze­go niż 10% udzia­łów lub akcji w spół­kach pra­wa han­dlo­we­go z udzia­łem gmin­nych osób praw­nych lub przed­się­bior­ców, w któ­rych uczest­ni­czą takie oso­by. Udzia­ły lub akcje prze­kra­cza­ją­ce ten pakiet powin­ny być zby­te przez rad­ne­go przed pierw­szą sesją rady gmi­ny, a w razie nie­zby­cia ich nie uczest­ni­czą one przez okres spra­wo­wa­nia man­da­tu i dwóch lat po jego wyga­śnię­ciu w wyko­ny­wa­niu przy­słu­gu­ją­cych im upraw­nień (pra­wa gło­su, pra­wa do dywi­den­dy, pra­wa do podzia­łu mająt­ku, pra­wa poboru)
Art. 24m:
1. Wójt, zastęp­ca wój­ta, skarb­nik gmi­ny, sekre­tarz gmi­ny, kie­row­nik jed­nost­ki orga­ni­za­cyj­nej gmi­ny, oso­ba zarzą­dza­ją­ca i czło­nek orga­nu zarzą­dza­ją­ce­go gmin­ną oso­bą praw­ną oraz oso­ba wyda­ją­ca decy­zje admi­ni­stra­cyj­ne w imie­niu wój­ta w trak­cie peł­nie­nia funk­cji lub trwa­nia zatrud­nie­nia oraz przez okres 3 lat po zakoń­cze­niu peł­nie­nia funk­cji lub usta­niu zatrud­nie­nia nie mogą przy­jąć jakie­go­kol­wiek świad­cze­nia o cha­rak­te­rze mająt­ko­wym, nie­od­płat­nie lub odpłat­nie w wyso­ko­ści niż­szej od jego rze­czy­wi­stej war­to­ści od pod­mio­tu lub pod­mio­tu od nie­go zależ­ne­go, jeże­li bio­rąc udział w wyda­niu roz­strzy­gnię­cia w spra­wach indy­wi­du­al­nych jego doty­czą­cych mie­li bez­po­śred­ni wpływ na jego treść.
2. Pod­mio­tem zależ­nym w rozu­mie­niu ust. 1 jest pod­miot, w którym:
1) przed­się­bior­ca posia­da bez­po­śred­nio lub pośred­nio więk­szość gło­sów w jego orga­nach, tak­że na pod­sta­wie poro­zu­mień z inny­mi wspól­ni­ka­mi i akcjonariuszami;
2) przed­się­bior­ca jest upraw­nio­ny do powo­ły­wa­nia albo odwo­ły­wa­nia więk­szo­ści człon­ków orga­nów zarzą­dza­ją­cych pod­mio­tu zależnego;
3) wię­cej niż poło­wa człon­ków zarzą­du przed­się­bior­cy jest jed­no­cze­śnie człon­ka­mi zarzą­du albo oso­ba­mi peł­nią­cy­mi funk­cje kie­row­ni­cze w pod­mio­cie pozo­sta­ją­cym z przed­się­bior­cą w sto­sun­ku zależności.
3. Zakaz, o któ­rym mowa w ust. 1, nie doty­czy naby­cia przed­mio­tu lub usłu­gi dostęp­nych w ramach publicz­nej ofer­ty, a tak­że nie doty­czy przed­mio­tów zwy­cza­jo­wo wyko­rzy­sty­wa­nych w celach rekla­mo­wych i pro­mo­cyj­nych oraz nagród przy­zna­wa­nych w kon­kur­sach na dzia­łal­ność artystyczną.

Usta­wa o samo­rzą­dzie wojewódzkim:
Art. 24 ust.2: Rad­ny nie może brać udzia­łu w gło­so­wa­niu w spra­wach [mająt­ko­wych] jeże­li doty­czy to jego inte­re­su prawnego

Usta­wa o pra­cow­ni­kach samorządowych:
Art. 18 ust. 1: „Ślu­bu­ję uro­czy­ście, że na zaj­mo­wa­nym sta­no­wi­sku będę słu­żyć pań­stwu pol­skie­mu i wspól­no­cie samo­rzą­do­wej, prze­strze­gać porząd­ku praw­ne­go i wyko­ny­wać sumien­nie powie­rzo­ne mi zadania„
Art. 24: Do pod­sta­wo­wych obo­wiąz­ków pra­cow­ni­ka samo­rzą­do­we­go nale­ży dba­łość o wyko­ny­wa­nie zadań publicz­nych oraz o środ­ki publicz­ne, z uwzględ­nie­niem inte­re­su publicz­ne­go oraz indy­wi­du­al­nych inte­re­sów oby­wa­te­li. (…) wyko­ny­wa­nie zadań sumien­nie, spraw­nie i bezstronnie.
Art. 26: Mał­żon­ko­wie oraz oso­by pozo­sta­ją­ce ze sobą w sto­sun­ku pokre­wień­stwa do dru­gie­go stop­nia włącz­nie lub powi­no­wac­twa pierw­sze­go stop­nia oraz w sto­sun­ku przy­spo­so­bie­nia, opie­ki lub kura­te­li nie mogą być zatrud­nie­ni w jed­nost­kach, o któ­rych mowa w art. 2, jeże­li powstał­by mię­dzy tymi oso­ba­mi sto­su­nek bez­po­śred­niej pod­le­gło­ści służbowej.
Art. 30: Pra­cow­nik samo­rzą­do­wy zatrud­nio­ny na sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, w tym kie­row­ni­czym sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, nie może wyko­ny­wać zajęć pozo­sta­ją­cych w sprzecz­no­ści lub zwią­za­nych z zaję­cia­mi, któ­re wyko­nu­je w ramach obo­wiąz­ków służ­bo­wych, wywo­łu­ją­cych uza­sad­nio­ne podej­rze­nie o stron­ni­czość lub inte­re­sow­ność oraz zajęć sprzecz­nych z obo­wiąz­ka­mi wyni­ka­ją­cy­mi z ustawy.
Art. 31 ust. 2: Pra­cow­nik samo­rzą­do­wy zatrud­nio­ny na sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, w tym kie­row­ni­czym sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, jest obo­wią­za­ny zło­żyć oświad­cze­nie o pro­wa­dze­niu dzia­łal­no­ści gospodarczej.
Art. 32 ust. 1: Na żąda­nie oso­by upo­waż­nio­nej do doko­ny­wa­nia czyn­no­ści w spra­wach z zakre­su pra­wa pra­cy pra­cow­nik samo­rzą­do­wy zatrud­nio­ny na sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, w tym na kie­row­ni­czym sta­no­wi­sku urzęd­ni­czym, jest obo­wią­za­ny zło­żyć oświad­cze­nie o sta­nie majątkowym

Kodeks postę­po­wa­nia administracyjnego:
Art. 24:
Pra­cow­nik orga­nu admi­ni­stra­cji publicz­nej pod­le­ga wyłą­cze­niu od udzia­łu w postę­po­wa­niu w sprawie:
1) w któ­rej jest stro­ną albo pozo­sta­je z jed­ną ze stron w takim sto­sun­ku praw­nym, że wynik spra­wy może mieć wpływ na jego pra­wa lub obowiązki;
2) swe­go mał­żon­ka oraz krew­nych i powi­no­wa­tych do dru­gie­go stopnia;
3) oso­by zwią­za­nej z nim z tytu­łu przy­spo­so­bie­nia, opie­ki lub kurateli;
4) w któ­rej był świad­kiem lub bie­głym albo był lub jest przed­sta­wi­cie­lem jed­nej ze stron, albo w któ­rej przed­sta­wi­cie­lem stro­ny jest jed­na z osób wymie­nio­nych w pkt 2 i 3;
5) w któ­rej brał udział w wyda­niu zaskar­żo­nej decyzji;
6) z powo­du któ­rej wsz­czę­to prze­ciw nie­mu docho­dze­nie służ­bo­we, postę­po­wa­nie dys­cy­pli­nar­ne lub karne;
7) w któ­rej jed­ną ze stron jest oso­ba pozo­sta­ją­ca wobec nie­go w sto­sun­ku nad­rzęd­no­ści służbowej.

Usta­wa (anty­ko­rup­cyj­na) o ogra­ni­cze­niu pro­wa­dze­nia dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej przez oso­by peł­nią­ce funk­cje publiczne:
Art. 2: Usta­wa okre­śla tak­że ogra­ni­cze­nia w pro­wa­dze­niu dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej przez wój­tów (bur­mi­strzów, pre­zy­den­tów miast), zastęp­ców wój­tów (bur­mi­strzów, pre­zy­den­tów miast), skarb­ni­ków gmin, sekre­ta­rzy gmin, kie­row­ni­ków jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych gmi­ny, oso­by zarzą­dza­ją­ce i człon­ków orga­nów zarzą­dza­ją­cych gmin­ny­mi oso­ba­mi praw­ny­mi oraz inne oso­by wyda­ją­ce decy­zje admi­ni­stra­cyj­ne w imie­niu wój­ta (bur­mi­strza, pre­zy­den­ta miasta);
człon­ków zarzą­dów powia­tów, skarb­ni­ków powia­tów, sekre­ta­rzy powia­tów, kie­row­ni­ków jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych powia­tu, oso­by zarzą­dza­ją­ce i człon­ków orga­nów zarzą­dza­ją­cych powia­to­wy­mi oso­ba­mi praw­ny­mi oraz inne oso­by wyda­ją­ce decy­zje admi­ni­stra­cyj­ne w imie­niu starosty;
człon­ków zarzą­dów woje­wództw, skarb­ni­ków woje­wództw, sekre­ta­rzy woje­wództw, kie­row­ni­ków woje­wódz­kich samo­rzą­do­wych jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych, oso­by zarzą­dza­ją­ce i człon­ków orga­nów zarzą­dza­ją­cych woje­wódz­ki­mi oso­ba­mi praw­ny­mi oraz inne oso­by wyda­ją­ce decy­zje admi­ni­stra­cyj­ne w imie­niu mar­szał­ka województwa;
Art. 4:
(…)w okre­sie zaj­mo­wa­nia sta­no­wisk lub peł­nie­nia funk­cji, o któ­rych mowa w tych prze­pi­sach, nie mogą:
1) być człon­ka­mi zarzą­dów, rad nad­zor­czych lub komi­sji rewi­zyj­nych spół­ek pra­wa handlowego;
2) być zatrud­nio­ne lub wyko­ny­wać innych zajęć w spół­kach pra­wa han­dlo­we­go, któ­re mogły­by wywo­łać podej­rze­nie o ich stron­ni­czość lub interesowność;
3) być człon­ka­mi zarzą­dów, rad nad­zor­czych lub komi­sji rewi­zyj­nych spół­dziel­ni, z wyjąt­kiem rad nad­zor­czych spół­dziel­ni mieszkaniowych;
4) być człon­ka­mi zarzą­dów fun­da­cji pro­wa­dzą­cych dzia­łal­ność gospodarczą;
5) posia­dać w spół­kach pra­wa han­dlo­we­go wię­cej niż 10% akcji lub udzia­ły przed­sta­wia­ją­ce wię­cej niż 10% kapi­ta­łu zakła­do­we­go – w każ­dej z tych spółek;
6) pro­wa­dzić dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej na wła­sny rachu­nek lub wspól­nie z inny­mi oso­ba­mi, a tak­że zarzą­dzać taką dzia­łal­no­ścią lub być przed­sta­wi­cie­lem czy peł­no­moc­ni­kiem w pro­wa­dze­niu takiej dzia­łal­no­ści; nie doty­czy to dzia­łal­no­ści wytwór­czej w rol­nic­twie w zakre­sie pro­duk­cji roślin­nej i zwie­rzę­cej, w for­mie i zakre­sie gospo­dar­stwa rodzinnego.
Art. 6 ust.1: Zakaz zaj­mo­wa­nia sta­no­wisk w orga­nach spół­ek, o któ­rym mowa w art. 4 pkt 1, nie doty­czy osób wymie­nio­nych w art. 2 pkt 1, 2 i 6–10 o ile zosta­ły zgło­szo­ne do obję­cia takich sta­no­wisk w spół­ce pra­wa han­dlo­we­go przez: Skarb Pań­stwa, inne pań­stwo­we oso­by praw­ne, spół­ki, w któ­rych udział Skar­bu Pań­stwa prze­kra­cza 50% kapi­ta­łu zakła­do­we­go lub 50% licz­by akcji, jed­nost­ki samo­rzą­du tery­to­rial­ne­go, ich związ­ki lub inne oso­by praw­ne jed­no­stek samo­rzą­du tery­to­rial­ne­go; oso­by te nie mogą zostać zgło­szo­ne do wię­cej niż dwóch spół­ek pra­wa han­dlo­we­go z udzia­łem pod­mio­tów zgła­sza­ją­cych te osoby.
Art. 7 ust.1: Oso­by te nie mogą, przed upły­wem roku od zaprze­sta­nia zaj­mo­wa­nia sta­no­wi­ska lub peł­nie­nia funk­cji, być zatrud­nio­ne lub wyko­ny­wać innych zajęć u przed­się­bior­cy, jeże­li bra­ły udział w wyda­niu roz­strzy­gnię­cia w spra­wach indy­wi­du­al­nych doty­czą­cych tego przed­się­bior­cy; nie doty­czy to decy­zji admi­ni­stra­cyj­nych w spra­wie usta­le­nia wymia­ru podat­ków i opłat lokal­nych na pod­sta­wie odręb­nych prze­pi­sów, z wyjąt­kiem decy­zji doty­czą­cych ulg i zwol­nień w tych podat­kach lub opłatach.
Art. 12: W Reje­strze ujaw­nia­ne są korzy­ści uzy­ski­wa­ne przez oso­by (…) lub ich małżonków.
Do Reje­stru nale­ży zgła­szać infor­ma­cje o:
1) wszyst­kich sta­no­wi­skach i zaję­ciach wyko­ny­wa­nych zarów­no w admi­ni­stra­cji publicz­nej, jak i w insty­tu­cjach pry­wat­nych, z tytu­łu któ­rych pobie­ra się wyna­gro­dze­nie, oraz pra­cy zawo­do­wej wyko­ny­wa­nej na wła­sny rachunek;
2) fak­tach mate­rial­ne­go wspie­ra­nia dzia­łal­no­ści publicz­nej pro­wa­dzo­nej przez zgłaszającego;
3) daro­wiź­nie otrzy­ma­nej od pod­mio­tów kra­jo­wych lub zagra­nicz­nych, jeże­li jej war­tość prze­kra­cza 50% naj­niż­sze­go wyna­gro­dze­nia pra­cow­ni­ków za pra­cę, o któ­rym mowa w art. 6 ust. 3;
4) wyjaz­dach kra­jo­wych lub zagra­nicz­nych nie­zwią­za­nych z peł­nio­ną funk­cją publicz­ną, jeże­li ich koszt nie został pokry­ty przez zgła­sza­ją­ce­go lub jego mał­żon­ka albo insty­tu­cje ich zatrud­nia­ją­ce bądź par­tie poli­tycz­ne, zrze­sze­nia lub fun­da­cje, któ­rych są członkami;
5) innych uzy­ska­nych korzy­ściach, o war­to­ściach więk­szych niż wska­za­ne w pkt 3, nie­zwią­za­nych z zaj­mo­wa­niem sta­no­wisk lub wyko­ny­wa­niem zajęć albo pra­cy zawo­do­wej, o któ­rych mowa w pkt 1.
Do Reje­stru nale­ży tak­że zgła­szać infor­ma­cje o udzia­le w orga­nach fun­da­cji, spół­ek pra­wa han­dlo­we­go lub spół­dziel­ni, nawet wów­czas, gdy z tego tytu­łu nie pobie­ra się żad­nych świad­czeń pieniężnych.
Rejestr jest na stro­nach PKW.