Bez Konfliktu – Obszary i działania szczególnie istotne przy zwalczaniu konfliktu interesów

Obszary i działania szczególnie istotne przy zwalczaniu konfliktu interesów:

1. Systemy rekrutacji i oceny pracowników:
– procedury zapewniające przejrzystość procesu naboru,
– wprowadzenie do rozmowy rekrutacyjnej wątków natury etycznej,
– postawienie kandydata przed jakimś dylematem moralnym, prosząc o jego rozwiązanie (forma komentarza kandydata do przedstawionego studium przypadku),
– prośba o dołączenie do składanych przez kandydata dokumentów odpowiednich referencji lub opinii z poprzedniego miejsca pracy,
– oświadczenie kandydata o niekaralności (po dokonaniu wyboru kandydata urząd może bez kosztów sprawdzić prawdziwość oświadczenia w rejestrze krajowym).

2. Szkolenia pracowników (etyki można się nauczyć):
– programy podstawowe – mające za zadanie uwrażliwienie pracownika na niektóre kwestie o charakterze etycznym, wprowadzenie szkoleń etycznych opiera się na przekonaniu, iż zdecydowana większość nieetycznych zachowań pracownika wynika raczej z jego niewiedzy lub ze złożoności problemów i zadań, przed którymi jest stawiany, a nie z przyrodzonej człowiekowi nieetyczności,
– programy specjalistyczne – mające na celu wyrobienie u pracowników kadry kierowniczej umiejętności rozpoznawania problemów etycznych oraz pokazanie im zestawu odpowiednich technik, pozwalających je rozwiązywać,
– programy zorientowane na rozwój etycznej osobowości, np. postawy otwartości i tolerancji wobec innych ludzi, przydatne szczególnie w kontaktach z dużą ilością petentów.

3. Przywództwo etyczne:
– inicjatorem podniesienia poziomu etycznego może i powinien być ten, kto nią kieruje,
– kadra kierownicza prezentuje właściwe zachowania, które mogą stać się przykładem dla pozostałych pracowników,
– pracownicy mają skłonność do zapamiętywania na długo czyjegoś nieuczciwego zachowania, przy stosunkowo „krótkiej pamięci” wobec jego zasług czy wobec jego szczególnie etycznego postępowania,
– przywództwo etyczne wymaga konsekwencji w działaniu.

4. Przyjęcie strategii działania w zakresie etyki:
– kierownictwo instytucji przedstawia wszystkim pracownikom najogólniejsze zasady swej strategii w zakresie stworzenia lub wzmocnienia jej etycznego wizerunku,
– samo zwrócenie uwagi na kwestie etyczne jest już ważnym sygnałem dla pracowników.

5. Budowanie i umacnianie kultury etycznej:
– im akcent na wartości etyczne w budowanej kulturze organizacyjnej jest większy, tym silniejsza kultura etyczna,
– organizowanie działań podejmowanych przez instytucję, w oparciu o wartości etyczne, takie jak: sprawiedliwość, równość, uczciwość, czy też o wartości proste, codzienne, takie jak: terminowość, szybkość, dokładność.

6. Kodeksy etyczne i kodeksy postępowania:
– najprostszy sposób przekazu informacji o obowiązujących w danej organizacji normach i akceptowanych sposobach postępowania w kluczowych dla niej obszarach,
– tworzenie ich wymaga bardzo dobrej znajomości specyfiki instytucji oraz znajomości najczęściej łamanych w niej norm moralnych, jak również znajomości problematyki etycznej,
– kodeks powinien zawierać nie tylko zakazy, ale także właściwe sposoby postępowania i sposoby rozwiązania najczęściej spotykanych przez pracowników problemów, wraz z podaniem uzasadnienia dla przyjęcia takiego, a nie innego rozwiązania.

7. Instytucja doradcy ds. etyki:
– pracownik którego zadaniem jest służenie radą oraz szkolenie innych pracowników w zakresie etyki,
– łatwo dostępny zarówno dla pracowników jak i klientów organizacji,
– musi być osobą o nieposzlakowanej opinii, zorientowaną w kwestiach związanych z etyką i konfliktami interesów.

8. Komisje i komitety etyczne:
– powoływane aby przygotować politykę etyczną oraz kreować adekwatny do potrzeb organizacji model etycznego postępowania,
– wykorzystywane do rozwiązywania praktycznych problemów,
– w pracach obu ciał uczestnictwo jest rotacyjne.

9. Jawność procedur administracyjnych i współpraca z parterami społecznymi:
– obywatele mają pełne prawo do informacji o funkcjonowaniu urzędu,
– dobrze i systematycznie informowany obywatel nabiera zaufania do władzy,
– dobra polityka informacyjna wpływa pozytywnie na stabilność władz,
– sprawny system zarządzania informacją przeciwdziała powstawaniu i rozpowszechnianiu się wiadomości nieprawdziwych,
– dobra informacja sprzyja sprawnemu rozwiązywaniu problemów,
– gdy ludzie lepiej się znają i rozumieją, łatwiej unikną konfliktu,
– ludzie lepiej poinformowani są bardziej twórczy przy rozwiązywaniu problemów,
– jawność funkcjonowania urzędu dopinguje do profesjonalizmu i efektywności,
– urzędnik dobrze poinformowany w sprawach urzędu potrafi w większym stopniu utożsamiać się z realizowanymi zadaniami (integracja wewnętrzna),
– sprawny system komunikacji w urzędzie jest podstawą skutecznego zarządzania,
– dzięki dobrej informacji i komunikacji wzrasta komfort psychiczny pracy w urzędzie,
– agresja ludzi często spowodowana jest brakiem pełnej i wiarygodnej informacji.

Opracowanie własne na podstawie pracy:
„Zapobieganie konfliktowi interesów w samorządzie lokalnym” dr Cezary Trutkowski