Zasady funkcjonowania organów 27 jednostek pomocniczych samorządu Miasta Lublin regulują statuty dzielnic – akty prawa miejscowego uchwalone przez Radę Miasta Lublin. Obecnie obowiązujące statuty zostały uchwalone i weszły w życie w 2009 r. Od tego czasu, czyli w ciągu sześciu ostatnich lat Fundacja Wolności organizuje spotkania nt. przyszłości rad dzielnic
funkcjonowania, członkowie niektórych rad dzielnic przekonali się, że opracowany w tym czasie statut pozostawia wiele do życzenia zarówno w sferze kompetencji jak i w kwestiach organizacji pracy rady i zarządu dzielnicy. Co ciekawe, należy tu dodać fakt, iż treść tego dokumentu była tworzona przy czynnym udziale jednostek pomocniczych a gotowy już statut, jeszcze przed uchwaleniem, został poddany szczegółowym konsultacjom właśnie z przedstawicielami ówczesnych rad dzielnic.
Przed rozpatrzeniem problemów natury formalno-organizacyjnej wynikających z braku lub niejasnego sformułowania przepisów statutu, należałoby odbyć dyskusje na temat kompetencji działających obecnie rad dzielnic dotyczących ewentualnego przekazania zadań do realizacji, współdecydowania o wysokości i przeznaczeniu środków budżetu miasta na prace remontowe, modernizacyjne i inwestycyjne w dzielnicy, wpływu na koncepcję zagospodarowania dzielnicy, przeznaczenie terenów itp. Należałoby w tym miejscu zadać 1 podstawowe pytanie, czy dzielnica ma ograniczać się tylko do organu opiniodawczego ? (jak to odbywa się obecnie). Są bardzo różne rozwiązania i doświadczenia w tym zakresie. W porównaniu z takimi miastami jak Wrocław, Poznań czy Łódź gdzie jednostki pomocnicze funkcjonują na zupełnie innych zasadach (np. dysponują „własnym” budżetem w ramach budżetu miasta) zakres kompetencji lubelskich rad i zarządów dzielnic jest dosyć niewielki. Zwiększenie kompetencji czy nawet przekazanie pewnych zadań dzielnicom wiąże się również z przyjęciem odpowiedzialności przez przewodniczącego zarządu (jako jedynej osoby w radzie dzielnicy mającej status funkcjonariusza publicznego) np. za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zakres kompetencji jednostek pomocniczych zależy bezpośrednio od tego jaką wizję formuły ich działalności będzie miała Rada Miasta Lublin, mając na uwadze również to, że tworzenie jednostek pomocniczych przez miasta/gminy w Polsce nie jest obowiązkiem, jest fakultatywne.
Wracając do przepisów obecnie obowiązującego statutu lubelskich dzielnic, należy zauważyć, że problemy natury proceduralno-organizacyjnej zaczynają się już na etapie wyboru organów dzielnicy w głosowaniu tajnym. Dotyczą one m.in. sposobu wyboru i ważności oddanego głosu. Przepisy statutu opisujące elementy, które powinien zawierać protokół komisji skrutacyjnej wymuszają jednocześnie wygląd i części składowe karty do głosowania. Zgodnie ze statutem karta do głosowania powinna zawierać rubryki „za”, „przeciw” i „wstrzymuję się” co w przypadku wyborów personalnych może rodzić nieporozumienia dotyczące ważności głosu. Czy zatem ważny jest głos, jeżeli członek rady zagłosuje jednocześnie „za” na jednego kandydata, „przeciw” na drugiego i wstrzyma się od głosu na trzeciego z kandydatów ? Czy może głos ważny jest tylko w przypadku postawienia wyłącznie jednego „krzyżyka” „za” jednym z kandydatów – tego ze statutu się nie dowiemy.
Poza tym, w przypadku gdy rada dzielnicy działa w niepełnym składzie z powodu braku kandydatów w wyborach (np. 12-osobowym, w radzie która powinna liczyć 21 członków) to nie ma możliwości wybrania pełnego prezydium rady (3 osoby), zarządu (7 osób) i komisji rewizyjnej (min. 3 osoby). Rozwiązaniem może być tu zmniejszenie obligatoryjnej minimalnej liczebności składu zarządu dzielnicy jak również prezydium rady.
Kolejną sprawą nieuregulowaną w obecnym statucie jest brak następstw wynikających z nieterminowego wybrania lub niewybrania komisji rewizyjnej, jak również nieterminowego podjęcia lub niepodjęcia uchwały o absolutorium dla zarządu dzielnicy. Statut wskazuje w tych przypadkach konkretne terminy ale nie definiuje konsekwencji ich nieprzestrzegania. Ma to szczególne znaczenie w przypadku niewybrania komisji rewizyjnej, która ma przypisany szereg zadań. Brak komisji rewizyjnej uniemożliwia zgodne ze statutem np. odwołanie zarządu czy podjęcie uchwały w sprawie udzielenia absolutorium dla zarządu dzielnicy.
Odrębną kwestią jest brak zdefiniowania skutecznego i terminowego zawiadamiania członków rady o posiedzeniach rady dzielnicy oraz dokumentowania pracy zarządu dzielnicy. W pierwszym przypadku nieokreślenie terminu zawiadomienia (a nierzadko i formy) powoduje nieporozumienia członków niektórych rad dzielnic z przewodniczącym rady i zarządem. Natomiast w drugiej kwestii nasuwa się pytanie, czy zgodnie ze statutem posiedzenia zarządu powinny być w jakikolwiek sposób dokumentowane (np. poprzez sporządzenie protokołu – jak w przypadku posiedzenia rady). Obecny brak uregulowań powoduje to, że każda rada może robić to inaczej lub nie dokumentować pracy zarządu.
Dotykając zaledwie kilku problemów związanych z dokumentem, który jest podstawą funkcjonowania jednostek pomocniczych w Lublinie, należy stwierdzić, że uzupełnienie jego treści oraz wprowadzenie zmian w niektórych jego przepisach ułatwiłoby zarówno działalność radom dzielnic jak i nadzór Prezydenta Miasta nad nimi. A jeśli chodzi o kompetencje jednostek pomocniczych, zależy to od wizji i kierunku zmian jaki Rada Miasta może wyznaczyć radom dzielnic zarówno dotyczących ich zwiększenia jak i ograniczenia.
O Fundacji Wolności
Naszą misją jest popularyzacja jawności i zasad dobrego rządzenia celem zwiększania wpływu mieszkańców na samorząd lokalny. Chcemy aby ludzie mieli wiedzę o samorządzie, motywację oraz bezpośredni wpływ na decyzje, władze, wydatki oraz swoje otoczenie.
Czy jesteś świadkiem przewinienia urzędników w Lublinie? A może próbujesz zdobyć ogólnodostępne informacje w urzędzie, ale są zatajane? Pomożemy Ci!
Dbamy o przejrzystość naszej strony. Wszystkie starsze wpisy odnajdziesz w archiwum aktualności.