Najczęstsze nieprawidłowości związane z materiałami wyborczymi

Wysy­ła­cie do nas bar­dzo dużo pytań o legal­ność mate­ria­łów wybor­czych. W związ­ku z tym przy­go­to­wa­li­śmy krót­ki prze­wod­nik, któ­ry wska­że naj­częst­sze naru­sze­nia oraz pod­po­wie­dzi, komu je zgło­sić. Poni­żej przed­sta­wia­my opis sied­miu sytu­acji, wraz z wyja­śnie­niem oraz przy­kła­do­wym zdjęciem.

1.
Rekla­ma kan­dy­da­ta lub spra­woz­da­nie z kaden­cji w gmin­nej gaze­cie, na stro­nie urzę­du lub na bane­rach – bez nazwy komi­te­tu wyborczego/zachęty do głosowania.
🆗 – według wyja­śnień PKW nie jest to agi­ta­cja wybor­cza. Takie dzia­ła­nie moż­na oce­niać jedy­nie pod kątem etycz­nym i poli­tycz­nym. Możesz co naj­wy­żej zapy­tać urząd o kosz­ty takiej promocji.

2.
Udzie­la­nie popar­cia kan­dy­da­tom z inne­go komi­te­tu wybor­cze­go lub powo­ły­wa­nie się na popar­cie kan­dy­da­ta z inne­go komi­te­tu wyborczego.
❌- kodeks wybor­czy mówi, że komi­te­ty wybor­cze pro­wa­dzą na zasa­dzie wyłącz­no­ści kam­pa­nię wybor­czą na rzecz kan­dy­da­tów (art. 84. § 1). Pro­po­nu­je­my zawia­do­mić wła­ści­we­go komi­sa­rza wybor­cze­go, z krót­kim wyja­śnie­niem i wska­za­niem loka­li­za­cji (war­to dołą­czyć zdjęcie).

3.
Brak ozna­cze­nia źró­deł finan­so­wa­nia lub choć­by nazwy komi­te­tu wyborczego.
❌- zgod­nie z art.109 §2 kodek­su wybor­cze­go mate­ria­ły wybor­cze powin­ny zawie­rać wyraź­ne ozna­cze­nie komi­te­tu wybor­cze­go, od któ­re­go pocho­dzą. Zda­niem PKW brak ozna­cze­nia jest wykro­cze­niem, któ­re nale­ży zgło­sić policji.

4.
Baner wybor­czy zagra­ża bez­pie­czeń­stwu w ruchu dro­go­wym (np. ogra­ni­cza widocz­ność przy skrzyżowaniu)
❌- zgod­nie z art. 110 §5 kodek­su wybor­cze­go poli­cja lub straż gmin­na ma obo­wią­zek usu­wać na koszt komi­te­tów wybor­czych mate­ria­ły wybor­cze, któ­rych spo­sób umiesz­cze­nia może zagra­żać życiu lub zdro­wiu ludzi albo bez­pie­czeń­stwu mie­nia bądź bez­pie­czeń­stwu w ruchu drogowym.

5.
Mate­ria­ły wybor­cze wiszą na zabytkach.
❌/🆗 – mogą być umiesz­czo­ne jedy­nie za zgo­dą kon­ser­wa­to­ra zabyt­ków, jed­nak rzad­ko zda­rza się, aby wyra­ził zgo­dę. Naj­le­piej skon­tak­to­wać się z wła­ści­wym kon­ser­wa­to­rem zabyt­ków z pyta­niem o to, czy rekla­ma wisi legal­nie, a jeśli nie, aby zainterweniował.

6.
Mate­ria­ły wybor­cze na tere­nie szko­ły lub urzędu.
❌- kodeks wybor­czy zaka­zu­je pro­wa­dze­nia agi­ta­cji wybor­czej na tere­nie urzę­dów admi­ni­stra­cji publicz­nej oraz w szko­łach w sto­sun­ku do uczniów. Przez poję­cie „teren” nale­ży rozu­mieć nie tyl­ko budy­nek, ale całą dział­kę, włącz­nie z ogro­dze­niem. W takim przy­pad­ku suge­ru­je­my zawia­do­mie­nie zarząd­cy obiek­tu (kie­row­ni­ka urzę­du, dyrek­to­ra szko­ły) lub policji.

fot. Marze­na Paczuska/Tt

7.
Mate­ria­ły wybor­cze w pasie dro­go­wym (przy ulicy)
❌/🆗 – mogą tam stać pod warun­kiem, że zosta­ły zgło­szo­ne i opła­co­ne u zarząd­cy dro­gi. Możesz to zwe­ry­fi­ko­wać, pyta­jąc w urzę­dzie, czy w danym miej­scu wyda­no zezwo­le­nie wska­za­ne­mu komitetowi/kandydatowi na zaję­cie pasa drogowego.

Moni­to­ring samo­rzą­do­wej kam­pa­nii wybor­czej jest pro­wa­dzo­ny w ramach pro­jek­tu „Uczciw­sze wybo­ry na Lubelsz­czyź­nie”, sfi­nan­so­wa­ne­go przez Uni­ted Sta­tes Agen­cy for Inter­na­tio­nal Deve­lop­ment i  Ger­man Mar­shall Fund of the Uni­tes Sta­tes w ramach pro­gra­mu Enga­ging Cen­tral Europe.