Podstawy prawne

Pra­wo do wol­no­ści infor­ma­cji jako roz­wi­nię­cie pra­wa do wol­no­ści sło­wa jest pra­wem czło­wie­ka. Pra­wo to pozwa­la w szcze­gól­no­ści na poszu­ki­wa­nie, otrzy­my­wa­nie i roz­po­wszech­nia­nie infor­ma­cji wszel­ki­mi środ­ka­mi1. Same pra­wa i wol­no­ści czło­wie­ka ist­nie­ją nie­ja­ko nie­za­leż­nie od Pań­stwa. Zada­niem Pań­stwa jest je poprzez swo­je pra­wo­daw­stwo w jak naj­szer­szym stop­niu reali­zo­wać i chro­nić. W Pol­sce pra­wo do infor­ma­cji zosta­ło zagwa­ran­to­wa­ne już w usta­wie zasad­ni­czej – Kon­sty­tu­cji, któ­ra ma naj­wyż­szą moc praw­ną w sys­te­mie źró­deł pra­wa. Dodat­ko­wo pra­wo to zosta­ło w art. 61 roz­sze­rzo­ne o pra­wo do infor­ma­cji o dzia­łal­no­ści orga­nów wła­dzy publicz­nej. Pozwa­la to na spra­wo­wa­nie spo­łecz­nej kon­tro­li nad orga­na­mi wła­dzy publicz­nej. Nale­ży, jed­nak pamię­tać, iż pra­wo to może być ogra­ni­czo­ne ze wzglę­du na nie­zbęd­ne w spo­łe­czeń­stwie demo­kra­tycz­nym: inte­re­sy bez­pie­czeń­stwa pań­stwo­we­go, inte­gral­ność tery­to­rial­ną, bez­pie­czeń­stwo publicz­ne, ze wzglę­du na koniecz­ność zapo­bie­że­nia zakłó­ce­niu porząd­ku lub prze­stęp­stwu, z uwa­gi na ochro­nę zdro­wia i moral­no­ści, ochro­nę dobre­go imie­nia i praw innych osób oraz ze wzglę­du na zapo­bie­że­nie ujaw­nie­niu infor­ma­cji pouf­nych lub na zagwa­ran­to­wa­nie powa­gi i bez­stron­no­ści wła­dzy sądo­wej2.Szcze­gól­ne regu­la­cję doty­czą­ce dostę­pu do infor­ma­cji publicz­nych zosta­ły zawar­te przede wszyst­kim w Usta­wie z dnia 6 wrze­śnia 2001 r. o dostę­pie do infor­ma­cji publicz­nej (wraz z póź­niej­szy­mi zmia­na­mi)3.

1Powszechna Dekla­ra­cja Praw Czło­wie­ka z 1948r, art. 19

2Europejskiej Kon­wen­cji Praw Czło­wie­ka i Pod­sta­wo­wych Wol­no­ści z 1950r, art. 10

3Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1198