Bez Konfliktu – Analiza zamówień publicznych w Lublinie na wybranym przykładzie

I. CHARAKTERYSTYKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Sys­tem zamó­wień publicz­nych został utwo­rzo­ny w związ­ku z aktyw­no­ścią pań­stwa w zakre­sie wydat­ko­wa­nia środ­ków publicz­nych. Głów­nym aktem nor­ma­tyw­nym, w zakre­sie któ­re­go pozo­sta­je regu­la­cja wyżej wymie­nio­nej roli pań­stwa, jest Usta­wa z dnia 29 stycz­nia 2004 r. Pra­wo zamó­wień publicz­nych (Dz.U.2013.907 z późn. zm. – zwa­ną w dal­szej czę­ści „Usta­wą Pzp”). Prze­pi­sy te zobo­wią­za­ne są sto­so­wać pod­mio­ty pra­wa wymie­nio­ne w art. 3 Usta­wy Pzp, w tym jed­nost­ki sek­to­ra finan­sów publicz­nych uję­te w rozu­mie­niu art. 9 Usta­wy z dnia 27 sierp­nia 2009 r. o finan­sach publicz­nych (Dz.U.2013.885 z późn. zm.) – takie jak m.in. jed­nost­ki samo­rzą­du tery­to­rial­ne­go, któ­ry­mi są gmi­ny, powia­ty i województwa.

Wszel­ki zada­nia jed­no­stek samo­rzą­du tery­to­rial­ne­go finan­so­wa­na ze środ­ków publicz­nych w kwo­cie prze­wyż­sza­ją­cej rów­no­war­tość 30 000 euro net­to powin­ny zostać zre­ali­zo­wa­ne przez wyko­naw­ców wybra­nych zgod­nie z pro­ce­du­rą wska­za­ną w Usta­wie Pzp. W tym celu każ­de zada­nie znaj­du­je swój począ­tek w  postę­po­wa­niu o udzie­le­niu zamó­wie­nia, tzn. w postę­po­wa­niu wsz­czy­na­nym w dro­dze publicz­ne­go ogło­sze­nia o zamó­wie­niu lub prze­sła­niu zapro­sze­nia do skła­da­nia ofert albo prze­sła­nia zapro­sze­nia do nego­cja­cji w celu doko­na­nia wybo­ru naj­ko­rzyst­niej­szej ofer­ty wyko­naw­cy, z któ­rym zosta­nie zawar­ta umo­wa w spra­wie zamó­wie­nia publicz­ne­go. Przez  naj­ko­rzyst­niej­szą ofer­tę, nale­ży co do zasa­dy rozu­mieć tę, któ­ra przed­sta­wia naj­ko­rzyst­niej­szy bilans ceny i innych kry­te­riów odno­szą­cych się do przed­mio­tu zamó­wie­nia publicz­ne­go, albo ofer­tę z naj­niż­szą ceną, a w przy­pad­ku zamó­wień publicz­nych w zakre­sie dzia­łal­no­ści twór­czej lub nauko­wej, któ­rych przed­mio­tu nie moż­na z góry opi­sać w spo­sób jed­no­znacz­ny i wyczer­pu­ją­cy – ofer­tę, któ­ra przed­sta­wia naj­ko­rzyst­niej­szy bilans ceny i innych kry­te­riów odno­szą­cych się do przed­mio­tu zamó­wie­nia publicznego.

Para­fra­zu­jąc powyż­sze, moż­na więc skró­to­wo zde­fi­nio­wać zamó­wie­nia publicz­ne jako for­mę doko­ny­wa­nia zaku­pów przez pod­mio­ty wymie­nio­ne w Usta­wie Pra­wo zamó­wień publicz­nych (w tym orga­ny admi­ni­stra­cji publicz­nej) wystę­pu­ją­ce jako zama­wia­ją­cy w umo­wie z wyko­naw­cą, któ­rej przed­mio­tem są usłu­gi, dosta­wy lub robo­ty budow­la­ne opła­co­ne w czę­ści lub w cało­ści ze środ­ków publicznych.

II. ANALIZA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH NA WYBRNYM PRZYKŁADZIE

Przed­miot ana­li­zy: Ogło­sze­nie o zamó­wie­niu publicz­nym, Spe­cy­fi­ka­cja Istot­nych Warun­ków Zamó­wie­nia (zwa­nych w dal­szej czę­ści „SIWZ”) oraz umo­wa, któ­rych przed­mio­tem była prze­bu­do­wy ul. Fila­re­tów w Lubli­nie pole­ga­ją­ca na budo­wie dodat­ko­we­go pasa do skrę­tu w pra­wo w cią­gu ul. Fila­re­tów do skrzy­żo­wa­nia z ul. Głę­bo­ką¹.

Przed­mio­tem zamó­wie­nia publicz­ne­go ogło­szo­ne­go w 2012 r. przez Gmi­nę Lublin (dalej rów­nież jako „Zama­wia­ją­cy”) było wyko­na­nie prze­bu­do­wy ul. Fila­re­tów w Lubli­nie pole­ga­ją­ca na budo­wie dodat­ko­we­go pasa do skrę­tu w pra­wo w cią­gu ul. Fila­re­tów do skrzy­żo­wa­nia z ul. Głęboką.

Postę­po­wa­nie o udzie­le­nie zamó­wie­nia publicz­ne­go pro­wa­dzo­ne było w try­bie prze­tar­gu nie­ogra­ni­czo­ne­go, na pod­sta­wie Usta­wy z dnia 29 stycz­nia 2004 r. Pra­wo zamó­wień publicznych.
Wska­za­ny w zamó­wie­niu publicz­nym zakres prac robót budow­la­nych obejmował:

1. posze­rze­nie jezd­ni w celu wydzie­le­nia dodat­ko­we­go (dru­gie­go) pasa do skrę­tu w prawo,

2. prze­bu­do­wę wyspy kanalizującej,

3. prze­bu­do­wę chodników,

4. prze­bu­do­wę trak­cji tro­lej­bu­so­wej, oświe­tle­nia i odwodnienia,

5. prze­nie­sie­nie sygnalizatorów,

6. wyko­na­nie ozna­ko­wa­nia pozio­me­go i pionowego,

7. odtwo­rze­nie trawników,

8. opra­co­wa­nie i zatwier­dze­nie w Zarząd Dróg i Mostów w Lubli­nie pro­jek­tu cza­so­wej orga­ni­za­cji ruchu na czas pro­wa­dze­nia robót,

9. regu­la­cję ele­men­tów naziem­nych infra­struk­tu­ry tech­nicz­nej uzbro­je­nia podziemnego,

10. upo­rząd­ko­wa­nie tere­nu robót,

11. wyko­na­nie nie­zbęd­nych prób i badań,

12. prze­pro­wa­dze­nie pomia­rów kontrolnych,

13. pro­wa­dze­nie dzien­ni­ka budo­wy i wyko­na­nie obmia­rów ilo­ści zre­ali­zo­wa­nych robót,

14. przy­go­to­wa­nie har­mo­no­gra­mu badań kontrolnych,

15. przy­go­to­wa­nie roz­li­cze­nia koń­co­we­go robót i spo­rzą­dze­nia w 2 egz. ope­ra­tu kolaudacyjnego,

16. prze­ka­za­nie zre­ali­zo­wa­nych robót zarząd­cy drogi.

Do prze­tar­gu swo­je ofert zgło­si­ły dwa pod­mio­ty, Stra­bag Sp. z o. o. z sie­dzi­bą w Prusz­ko­wie oraz Komu­nal­ne Przed­się­bior­stwo Robót Dro­go­wych Sp. z o. o. z sie­dzi­bą w Lubli­nie. Głów­nym kry­te­rium o ceny zgło­szo­nych ofert sta­no­wi­ło kry­te­rium ceny brut­to. Mak­sy­mal­ną ilość punk­tów otrzy­ma wyko­naw­ca, któ­ry zapro­po­nu­je naj­niż­szą cenę, pozo­sta­li będą oce­nia­ni przy zaso­so­wa­niu nastę­pu­ją­ce­go wzoru:

Naj­niż­sza cena
————————- × 100 pkt × waga kryterium
Cena bada­nej oferty

Zama­wia­ją­cy, Gmi­na Mia­sta Lublin, na pod­sta­wie w/w kry­te­rium doko­nał wybo­ru ofer­ty zło­żo­nej przez Komu­nal­ne Przed­się­bior­stwo Robót Dro­go­wych Sp. z o. o. z sie­dzi­bą w Lubli­nie, któ­ra uzy­ska­ła mak­sy­mal­ną licz­bę 100 punk­tów w kry­te­rium zamó­wie­nia. Ofer­ta dru­gie­go pod­mio­tu zosta­ła oce­nio­na na 62,7 punktów.

Pod­pi­sa­nie umo­wy zosta­ło uwa­run­ko­wa­ne wnie­sie­niem przez wybra­ne­go wyko­naw­cę zabez­pie­cze­nie nale­ży­te­go wyko­na­nia umo­wy w for­mie gwa­ran­cji lub porę­cze­nia treść doku­men­tu, któ­re ponad­to musia­ło zostać zaak­cep­to­wa­ne przez Zama­wia­ją­ce­go. Sama inwe­sty­cja zaś zosta­ła zabez­pie­czo­na poprzez zawar­te w umo­wie insty­tu­cje kary umow­nej oraz roz­sze­rze­nie odpo­wie­dzial­ność Wyko­naw­cy z tytu­łu rękoj­mi za wady przed­mio­tu umo­wy na pod­sta­wie art. 558 Kodek­su Cywilnego.

Ter­min wyko­na­nia przed­mio­tu umo­wy został uzgod­nio­ny przez stro­ny do 20.12.2012 r. Na pod­sta­wie donie­sień pra­so­wych lubel­skich mediów uda­ło się usta­lić, że inwe­sty­cja zosta­ła odda­na z bli­sko pół­rocz­nym opóź­nie­niem, za któ­re w świe­tle posta­no­wień umo­wy Wyko­naw­ca był zobo­wią­za­ny do zapła­ty kary umow­nej. Zło­żył on nato­miast wyja­śnie­nia do Zama­wia­ją­ce­go, tłu­ma­cząc nie wywią­za­nie się z ter­mi­nów umo­wy trud­ny­mi warun­ka­mi pogo­do­wy­mi, pod­czas któ­rych nie moż­na było pro­wa­dzić prac. Jak poin­for­mo­wa­ła pra­sa, Zama­wia­ją­cy na tej pod­sta­wie odstą­pił od nali­cze­nia kary umow­nej Wyko­naw­cy oraz stro­ny doko­na­ły zawar­cia poro­zu­mie­nia, któ­re­go przed­mio­tem było skró­ce­nie ter­mi­nu zakoń­cze­nia prac przez Wyko­naw­cę na innej pro­wa­dzo­nej przez nie­go inwe­sty­cji na rzecz mia­sta².

Pod­su­mo­wa­nie: Po prze­ana­li­zo­wa­niu doku­men­tów doty­czą­cych ogło­sze­nia zamó­wie­nia publicz­ne­go zamiesz­czo­nych w Biu­le­ty­nie Infor­ma­cji Publicz­nej Zarzą­du Dróg i Mostów w Lubli­nie nale­ży stwier­dzić, iż Zama­wia­ją­cy udzie­lił zamó­wie­nia zgod­nie z art. 5a. Usta­wy Pzp, w spo­sób przej­rzy­sty, obiek­tyw­ny i nie­dy­skry­mi­na­cyj­ny. Przed­miot zamó­wie­nia został opi­sa­ny w spo­sób jed­no­znacz­ny i wyczer­pu­ją­cy, za pomo­cą dosta­tecz­nie dokład­nych i zro­zu­mia­łych okre­śleń, uwzględ­nia­jąc wszyst­kie wyma­ga­nia i oko­licz­no­ści mogą­ce mieć wpływ na spo­rzą­dze­nie ofer­ty. Brak jest przez to jakich­kol­wiek prze­sła­nek mogą­cych utrud­niać uczci­wą kon­ku­ren­cję. Nie­zwłocz­nie rów­nież po udzie­le­niu zamó­wie­nia Zama­wia­ją­cy zamie­ścił na stro­nie inter­ne­to­wej Biu­le­ty­nu Infor­ma­cji Publicz­nej infor­ma­cję o udzie­le­niu zamó­wie­nia, poda­jąc fir­mę przed­się­bior­stwa z któ­rym zawarł umo­wę w spra­wie zamó­wie­nia. Wzór umo­wy, sta­no­wią­cy załącz­nik nr 9 do SIWZ został rów­nież przy­go­to­wa­ny w spo­sób toż­sa­my z tre­ścią zamó­wie­nia zawar­te­go w SIWZ.

Mając powyż­sze na uwa­dze, nale­ży stwier­dzić iż Zama­wia­ją­cy prze­pro­wa­dził postę­po­wa­nie o udzie­le­nie zamó­wie­nia publicz­ne­go w spo­sób zapew­nia­ją­cy zacho­wa­nie uczci­wej kon­ku­ren­cji oraz rów­ne trak­to­wa­nie wyko­naw­ców, a sama kon­struk­cja zarów­no ogło­sze­nia o zamó­wie­niu, SIWZ oraz umo­wy nie pozwa­la­ją na dostrze­że­nie ele­men­tów mogą­cych świad­czyć o kon­flik­cie interesów.

Odno­sząc się nato­miast do odstą­pie­nia przez Zama­wia­ją­ce­go od nali­cze­nia Wyko­naw­cy kary umow­nej za opóź­nie­nia w wyko­na­niu inwe­sty­cji oraz zawar­te­go mię­dzy stro­na­mi poro­zu­mie­nia, nale­ży zauwa­żyć iż stro­ny kreu­ją mię­dzy sobą sto­sun­ki przy zasto­so­wa­niu zasa­dy wyni­ka­ją­cej z art. 353¹ Kodek­su cywil­ne­go – swo­bod­ne­go kształ­to­wa­nia umów. Stro­ny były więc upraw­nio­ne do doko­na­nia nowych usta­leń doty­czą­cych umo­wy w przy­pad­ku obo­pól­nej zgo­dy. Same te usta­le­nia oraz zmia­ny wycho­dzą poza tema­ty­kę kon­stru­owa­nia tre­ści zamó­wie­nia publicz­ne­go z uwzględ­nie­niem zasa­dy bra­ku kon­flik­tu inte­re­sów. Ewen­tu­al­ne wystą­pie­nie kon­flik­tu inte­re­sów w przed­mio­cie odstą­pie­nia od nali­cze­nia kary umow­nej w zamian za szyb­szą reali­za­cje innej inwe­sty­cji pozo­sta­je przed­mio­tem nad­zo­ru odpo­wied­nich orga­nów publicz­nych mają­cych upraw­nie­nia do doko­na­nia usta­leń czy nie doszło do naru­sze­nia inte­re­su publicznego.