Konsultacje społeczne regulaminu tzw. budżetu obywatelskiego – nasze uwagi

1. Jaki jest cel budże­tu oby­wa­tel­skie­go w Lubli­nie? Naszym zda­niem celem powin­no być włą­cze­nie w pro­ces zarzą­dza­nia mia­sta jego miesz­kań­ców oraz uwzględ­nie­nie w nich ele­men­tu deli­be­ra­cji – czy­li dys­ku­sji w sze­ro­kim gro­nie człon­ków wspól­no­ty. Nie zauwa­ży­li­śmy, aby w tym roku Pre­zy­dent orga­ni­zo­wał jakie­kol­wiek spo­tka­nia w tej spra­wie lub choć­by zapew­nił prze­strzeń do ich prze­pro­wa­dze­nia. Część Rad Dziel­nic orga­ni­zo­wa­ła takie spo­tka­nia na wła­sną rękę. Poziom deli­be­ra­cji jest na mini­mal­nym poziomie.

2. Brak dokład­nej ewa­lu­acji I i II edy­cji budże­tu oby­wa­tel­skie­go. Ewa­lu­acja powin­na obej­mo­wać m. in. stan reali­za­cji pro­jek­tów, zado­wo­le­nie miesz­kań­ców i auto­rów projektów.

3. Opi­nio­wa­nie pro­jek­tów, któ­re prze­szły oce­nę for­mal­ną przez Radę Mia­sta i Rady Dziel­nic. W ubie­głym roku Pre­zy­dent zapo­mniał prze­ka­zać listę pro­jek­tów do zaopi­nio­wa­nia komi­sji doraź­nej Rady Mia­sta ds. budże­tu oby­wa­tel­skie­go. Po naszej inter­wen­cji Pre­zy­dent zmie­nił regu­la­min i prze­ka­zał listę Komi­sji Budże­­to­­wo-eko­­no­­mi­cz­nej. W tym roku komi­sja opi­nio­wa­ła pro­jek­ty na trzy dni przed roz­po­czę­ciem gło­so­wa­nia. Nato­miast Rady Dziel­nic wyra­ża­ły opi­nie ws mery­to­rycz­nej war­to­ści pro­jek­tów. Nato­miast zasa­dy budże­tu par­ty­cy­pa­cyj­ne­go opi­sa­ne w „Stan­dar­dach (…)” nie dopusz­cza­ją wery­fi­ka­cji pro­jek­tów innej niż for­ma­l­no-pra­w­nej. Tym bar­dziej jest to pro­ble­mo­we, że Rady Dziel­nic i ich człon­ko­wie byli auto­ra­mi pro­jek­tów i anga­żo­wa­li się w ich pro­mo­cję. Media opi­sa­ły dwa przy­kła­dy takich sytu­acji – na Kali­nowsz­czyź­nie i na Sławinie.

4. Pro­mo­wa­nie wybra­nych pro­jek­tów przez jed­nost­ki orga­ni­za­cyj­ne mia­sta, spół­ki miej­skie oraz rady dziel­nic. Np. Gale­ria Labi­rynt pro­mo­wa­ła w tym roku na swo­ich stro­nach inter­ne­to­wych i fb tyl­ko jeden pro­jekt. Insty­tu­cja nie odpo­wie­dzia­ła na maila z proś­bą o zamiesz­cze­nie na swo­jej stro­nie infor­ma­cji o innym pro­jek­cie. Ponad­to insty­tu­cja wydru­ko­wa­ła pla­ka­ty i pro­jek­ty pro­mu­ją­ce jeden z pro­jek­tów. Naszym zda­niem stwa­rza to nie­rów­ną kon­ku­ren­cję pomię­dzy miesz­kań­ca­mi a insty­tu­cja­mi publicz­ny­mi. Podob­nie rady dziel­nic, któ­rych pozy­cja nie­jed­no­krot­nie była wyko­rzy­sty­wa­na do pro­mo­cji pro­jek­tów, zgło­szo­nych przez ich człon­ków. Nale­ży zaka­zać pro­mo­cji tyl­ko wybra­nych pro­jek­tów przez jed­nost­ki orga­ni­za­cyj­ne mia­sta, spół­ki miej­skie i rady dzielnic.

5. Punk­ty do gło­so­wa­nia zlo­ka­li­zo­wa­ne w insty­tu­cjach, któ­re są bene­fi­cjen­ta­mi poszcze­gól­nych pro­jek­tów (np. w sie­dzi­bach rad dziel­nic, szko­łach). Taka sytu­acja jest co naj­mniej dwu­znacz­na. Dla potrzeb gło­su­ją­cych nale­ży wyzna­czyć punk­ty do gło­so­wa­nia, znaj­du­ją­ce się w miej­scu neu­tral­nym, nie powią­za­nym w żaden spo­sób z wnio­sko­daw­ca­mi i zgło­szo­ny­mi pro­jek­ta­mi. W każ­dym miej­scu powin­na znaj­do­wać się zapie­czę­to­wa­na urna, dobrze zabezpieczona.

6. Pro­mo­wa­nie pro­jek­tów w miej­scach, gdzie odby­wa się gło­so­wa­nie. Np. pla­ka­ty pro­mu­ją­ce wybra­ne pro­jek­ty w sie­dzi­bach rad dziel­nic lub ulot­ki leżą­ce przy urnie wybor­czej (np. w ratu­szu). Miej­sca, w któ­rych odby­wa się gło­so­wa­nie powin­ny być pozba­wio­ne reklam pro­jek­tów lub w regu­la­mi­nie nale­ży jasno okre­ślić, że taka pro­mo­cja jest dozwo­lo­na. We wszyst­kich wybo­rach w Pol­sce zabra­nia się pro­wa­dze­nia kam­pa­nii w miej­scach gło­so­wa­nia, więc miesz­kań­cy mogą z góry zakła­dać, że taka pro­mo­cja jest niedozwolona.

7. Zbie­ra­nie kart do gło­so­wa­nia przez nie­upraw­nio­ne pod­mio­ty. Ta nagan­na prak­ty­ka jest coraz czę­ściej sto­so­wa­na. Tym­cza­sem akcje zbie­ra­nia kart orga­ni­zo­wa­ły np. spół­dziel­nie miesz­ka­nio­we Czu­by i LSM oraz spół­ka miej­ska Motor Lublin. Ten ostat­ni nawet ofe­ro­wał dar­mo­we bile­ty na mecz za przy­nie­sie­nie min. 7 kart do sie­dzi­by klu­bu. War­to zwró­cić uwa­gę, że kar­ty do gło­so­wa­nia zawie­ra­ją dane oso­bo­we (adres, pesel).

8. Roz­da­wa­nie kart do gło­so­wa­nia z nadru­ko­wa­ny­mi nume­ra­mi pro­jek­tów. Naszym zda­niem nale­ży zmie­nić zapi­sy w regu­la­mi­nie, aby takie kar­ty nie były uzna­wa­ne. Utrud­ni to pro­ce­der roz­no­sze­nia i zbie­ra­nia kart od miesz­kań­ców przez róż­ne gru­py inte­re­su. Doda­nie w par. 11 zda­nia: „Nie­do­zwo­lo­ne jest ofe­ro­wa­nie korzy­ści mate­rial­nych lub nie­ma­te­rial­nych w zamian za odda­nie gło­su lub zebra­nie kart do gło­so­wa­nia”.

9. Wzór kar­ty do gło­so­wa­nia powi­nien zostać udo­stęp­nio­ny nie wcze­śniej niż w pierw­szym dniu gło­so­wa­nia. Unie­moż­li­wi to zor­ga­ni­zo­wa­ne akcje zbie­ra­nia podpisów.

10. Wymóg poda­nia nume­ru tele­fo­nu lub adre­su ema­il na kar­cie do gło­so­wa­nia. Nie wyni­ka on z regu­la­mi­nu a w razie nie wpi­sa­nia głos jest uzna­wa­ny za nie­waż­ny. Jest to wyklu­cze­nie zwłasz­cza dla osób nie korzy­sta­ją­cych z inter­ne­tu, w tym starszych.

11. Gło­so­wa­nie powin­ni zostać prze­pro­wa­dzo­ne w for­mie elek­tro­nicz­nej. Zamiast wer­sji papie­ro­wej nale­ży udo­stęp­nić znacz­ną licz­bę punk­tów do gło­so­wa­nia, wyko­rzy­stu­jąc zaso­by mia­sta (szko­ły, biblio­te­ki, biu­ra obsłu­gi miesz­kań­ca, domy kul­tu­ry). Wpły­nie to nie tyl­ko na uspraw­nie­nie pro­ce­su licze­nia gło­sów (peł­ne wyni­ki będą zna­ne zaraz po zakoń­cze­niu gło­so­wa­nia) ale uchro­ni przez zor­ga­ni­zo­wa­ny­mi akcja­mi zbie­ra­nia pod­pi­sów. Ewen­tu­al­nie moż­na dopu­ścić moż­li­wość odda­nia gło­sy przez peł­no­moc­ni­ka przez oso­by z dysfunkcjami.

12. Regu­la­min budże­tu oby­wa­tel­skie­go powi­nien zostać udo­stęp­nio­ny na stro­nie inter­ne­to­wej urzę­du mia­sta (www.lublin.eu), w zakład­ce dot. budże­tu obywatelskiego.

13. Zapew­nie­nie prze­strze­ni na deli­be­ra­cję miesz­kań­ców na eta­pie przed zgła­sza­niem pro­jek­tów oraz po opu­bli­ko­wa­niu listy pro­jek­tów, ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem grup defa­wo­ry­zo­wa­nych, w tym senio­rów. Np. poprzez zapla­no­wa­nie środ­ków finan­so­wych na zle­ce­nie tego typu dzia­łań orga­ni­za­cjom pozarządowym.

14. Pro­po­nu­je­my, aby osta­tecz­ną wer­sję budże­tu oby­wa­tel­skie­go usta­li­ła komisja/rada, w skład któ­rej wej­dą przed­sta­wi­cie­le władz samo­rzą­do­wych, rad dziel­nic i orga­ni­za­cji pozarządowych/mieszkańców, w pro­por­cji 3:1:3 (lub podob­nej, któ­ra nie zapew­ni więk­szo­ści bez­względ­nej dla któ­rej­kol­wiek ze stron), z zastrze­że­niem, że ten zespół nie powi­nien liczyć wię­cej niż 15 osób. Spo­tka­nia zespo­łu powin­ny być jaw­ne i otwarte.

15. Uwa­ża­my, że nale­ży zwięk­szyć licz­bę pro­jek­tów, na któ­re moż­na gło­so­wać. W ostat­niej edy­cji miesz­ka­niec mógł wska­zać tyl­ko 1 pro­jekt duży i 2 małe, czy­li mógł zade­cy­do­wać o roz­dy­spo­no­wa­niu ok. 2 mln zł (media­na dla zgło­szo­nych pro­jek­tów dużych wyno­si 1,2 mln, dla małych 0,4 mln zł). Pod­czas, gdy w puli budże­tu oby­wa­tel­skie­go było 15 mln zł.
16. Jeśli tytuł pro­jek­tu nie odpo­wia­da jego tre­ści, zespół ds. budże­tu oby­wa­tel­skie­go powi­nien usta­lić wspól­nie z jego auto­ra­mi nazwę naj­bar­dziej odda­ją­cą jego treść.
17. Ogra­ni­cze­nie kosz­tów oso­bo­wych w pro­jek­tach do maks. 5% jego war­to­ści oraz nie­wpi­sy­wa­nie kosz­tów zaku­pu sprzę­tu, któ­ry urząd mia­sta już posia­da lub może wypożyczyć.

Nagra­li­śmy prze­bieg spo­tka­nia kon­sul­ta­cyj­ne­go w dniu 12 stycznia: