List do Państwowej Komisji Wyborczej

Fun­da­cja Wol­no­ści i 37 innych orga­ni­za­cji poza­rzą­do­wych, wysto­so­wa­ły list do Pań­stwo­wej Komi­sji Wybor­czej w spra­wie refe­ren­dum ogól­no­kra­jo­we­go, zapla­no­wa­ne­go na 15 paź­dzier­ni­ka br.

Zwra­ca­my się w nim o uwzględ­nie­nie w wytycz­nych dla obwo­do­wych komi­sji wybor­czych infor­ma­cji w spra­wie odmo­wy pobra­nia kar­ty do gło­so­wa­nia oraz o uję­cie w mate­ria­łach infor­ma­cyj­nych infor­ma­cji o tym, jak jest liczo­na fre­kwen­cja, czym jest głos ważny/nieważny a czym kar­ta ważna/nieważna a tak­że o pra­wie wybor­cy do odmo­wy wzię­cia udzia­łu w gło­so­wa­niu refe­ren­dal­nym. Poni­żej publi­ku­je­my treść listu.

War­sza­wa, 29 sierp­nia 2023 r. 

Sza­now­ny Pan

Syl­we­ster Marciniak

Prze­wod­ni­czą­cy Pań­stwo­wej Komi­sji Wyborczej

Pań­stwo­wa Komi­sja Wyborcza

ul. Wiej­ska 10

00–902 War­sza­wa

Sza­now­ny Panie Przewodniczący,

w imie­niu niżej pod­pi­sa­nych orga­ni­za­cji spo­łecz­nych zwra­ca­my się do Pań­stwo­wej Komi­sji Wybor­czej z ape­lem w związ­ku z gło­so­wa­niem w wybo­rach do Sej­mu i Sena­tu w połą­cze­niu z refe­ren­dum ogól­no­kra­jo­wym, zapla­no­wa­nych na dzień 15 paź­dzier­ni­ka 2023 r.

Zale­ży nam, by zagwa­ran­to­wa­ne były uczci­wość i przej­rzy­stość pro­ce­su wybor­cze­go oraz uwzględ­nio­ne pra­wo wybor­ców do podej­mo­wa­nia swo­bod­nej decy­zji udzia­łu lub powstrzy­ma­nia się od udzia­łu w wybo­rach lub w referendum.

Pyta­nia refe­ren­dal­ne opie­ra­ją się na wpro­wa­dza­ją­cych w błąd stwier­dze­niach. Refe­ren­dum ma cha­rak­ter ple­bi­scy­tu wyraź­nie sprzy­ja­ją­ce­go jed­nej opcji poli­tycz­nej. To pro­wa­dzi do wypa­cze­nia samej isto­ty refe­ren­dum, jako waż­nej insty­tu­cji demo­kra­tycz­nej. Tym bar­dziej wybor­cy powin­ni mieć zagwa­ran­to­wa­ne nie tyl­ko teo­re­tycz­ne pra­wo, ale real­ną moż­li­wość odmo­wy wzię­cia w nim udziału. 

Mając na uwa­dze isto­tę insty­tu­cji refe­ren­dum zwra­ca­my się do Pań­stwo­wej Komi­sji Wybor­czej z ape­lem o uwzględ­nie­nie w przy­go­to­wy­wa­nych dla obwo­do­wych komi­sji wybor­czych wytycz­nych w spra­wie zadań i try­bu przy­go­to­wa­nia oraz prze­pro­wa­dza­nia gło­so­wa­nia (dalej: wytycz­nych), instruk­cji doty­czą­cej pra­wa wybor­ców do odmo­wy wzię­cia udzia­łu w refe­ren­dum. Szcze­gól­nie istot­ne jest, naszym zda­niem, zawar­cie w wytycz­nych zale­ceń dla człon­ków komi­sji obwo­do­wych (1) naka­zu­ją­cych im każ­do­ra­zo­we pyta­nie wybor­ców, w któ­rych głosowaniach/głosowaniu chcą wziąć udział (w wybo­rach do Sej­mu, w wybo­rach do Sena­tu, w refe­ren­dum), a tak­że, (2) prze­strze­ga­nia obo­wiąz­ku odno­to­wa­nia w polu „uwa­gi”, znaj­du­ją­cym się w spi­sie wybor­ców, nie­po­bra­nia przez wybor­cę okre­ślo­nych kart do głosowania.

Ponad­to zwra­ca­my się z ape­lem do Pań­stwo­wej Komi­sji Wybor­czej, by w przy­go­to­wy­wa­nych mate­ria­łach infor­ma­cyj­nych na temat gło­so­wa­nia w dniu 15 paź­dzier­ni­ka 2023 r. Komi­sja wyja­śni­ła (1) jak usta­la­na jest fre­kwen­cja w refe­ren­dum ogól­no­kra­jo­wym, (2) czym jest kar­ta ważna/nieważna, a czym głos ważny/nieważny oraz (3) przed­sta­wi­ła infor­ma­cję o pra­wie wybor­cy do odmo­wy wzię­cia udzia­łu w gło­so­wa­niu refe­ren­dal­nym i spo­so­bie sku­tecz­ne­go sko­rzy­sta­nia z tego prawa.

W naszej opi­nii takie dzia­ła­nia przy­czy­nią się do reali­za­cji pra­wa wybor­ców do infor­ma­cji, a co za tym idzie, umoż­li­wią im pod­ję­cie świa­do­mej decy­zji doty­czą­cej głosowania.

Z wyra­za­mi szacunku,

Akcja Demo­kra­cja

Fede­ra­cja Zna­ki Równości

Forum Oby­wa­tel­skie­go Rozwoju

Fun­da­cja Autonomia

Fun­da­cja Cul­tu­re­Lab (Mapuj Pomoc) 

Fun­da­cja Edu­ka­cyj­na Jac­ka Kuronia

Fun­da­cja Cen­trum im. prof. Bro­ni­sła­wa Geremka

Fun­da­cji Gre­en REV Institute

Fun­da­cja Juniper

Fun­da­cja Łódz­ki Szlak Kobiet

Fun­da­cja Mia­sto Oby­wa­tel­skie Lubartów

Fun­da­cja Ocalenie

Fun­da­cja OFF school

Fun­da­cja im. Ste­fa­na Batorego

Fun­da­cja Kon­gres Oby­wa­tel­skich Ruchów Demokratycznych

Fun­da­cja Widzialne

Fun­da­cja Wol­ność od Religii

Fun­da­cja Wolności

Fun­da­cja Wol­no­ści Gospodarczej

Fun­da­cja Wspo­ma­ga­nia Wsi

Hel­siń­ska Fun­da­cja Praw Człowieka

Insty­tut Spraw Publicznych

Ini­cja­ty­wa Wio­sna Bez Barier

Insty­tut Zdro­wia i Hortiterapii

Komi­tet Obro­ny Demokracji

Kon­gre­su Ruchów Miejskich

Miłość Nie Wyklucza 

Ogól­no­pol­ska Fede­ra­cja Orga­ni­za­cji Pozarządowych

Otwar­ta Rzecz­po­spo­li­ta – Sto­wa­rzy­sze­nie prze­ciw Anty­se­mi­ty­zmo­wi i

Kse­no­fo­bii

Sieć Oby­wa­tel­ska Watch­dog Polska

Sto­wa­rzy­sze­nie „Jeste­śmy Razem”

Sto­wa­rzy­sze­nie Adwo­kac­kie Defen­sor Iuris

Sto­wa­rzy­sze­nie Amne­sty International

Sto­wa­rzy­sze­nie BoMiasto 

Sto­wa­rzy­sze­nie Kam­pa­nia Prze­ciw Homofobii

Sto­wa­rzy­sze­nia Nomada

Sto­wa­rzy­sze­nia Szla­kiem Kobiet

Sto­wa­rzy­sze­nie Zie­lo­ne Dzieci