Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w miastach o statusie wojewódzkim

ana­li­za wybra­nych zagadnień

Cre­ati­ve Com­mons 3.0 CC BY NC

I

Cel prze­pro­wa­dze­nia ana­li­zy oraz metodologia.

Fun­da­cja Wol­no­ści od 2012 roku moni­to­ru­je efek­tyw­ność reali­za­cji Gmin­ne­go Pro­gra­mu Pro­fi­lak­ty­ki i Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych w Lubli­nie. Za moni­to­ring prze­pro­wa­dzo­ny w 2012 roku otrzy­ma­li­śmy wyróż­nie­nie od orga­ni­za­to­rów akcji „Masz Głos, Masz Wybór”. Wie­lo­krot­nie zgła­sza­li­śmy nasze uwa­gi lokal­nym orga­nom wła­dzy samo­rzą­do­wej. W póź­niej­szych latach zaczę­li­śmy porów­ny­wać nasze mia­sto z inny­mi mia­sta­mi o sta­tu­sie woje­wódz­kim, zwłasz­cza pod kątem funk­cjo­no­wa­nia gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alkoholowych.

Niniej­sza ana­li­za mia­ła na celu porów­na­nia efek­tyw­no­ści, kosz­tów oraz spe­cy­fi­ki dzia­ła­nia komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych we wszyst­kich osiem­na­stu mia­stach o sta­tu­sie woje­wódz­kim. Chcie­li­śmy spraw­dzić, czy meto­dy dzia­ła­nia zauwa­żo­ne przez nas w Lubli­nie, funk­cjo­nu­ją rów­nież w innych dużych mia­stach w Polsce.

Doku­men­ty, któ­re zgro­ma­dzi­li­śmy celem prze­pro­wa­dze­nia analizy:

1. Odpo­wie­dzi na wnio­ski o udo­stęp­nie­nie infor­ma­cji publicz­nej z 18 urzę­dów miast. Pyta­nia dotyczyły:

1. Czy od 1 stycz­nia 2015 roku Pre­zy­dent Mia­sta powo­łał nowe oso­by w skład Komi­sji Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych? Jeśli tak, wno­szę o poda­nie ich imie­nia i nazwi­ska oraz prze­sła­nie ska­nu doku­men­tu potwier­dza­ją­ce­go wyma­ga­ne kwa­li­fi­ka­cje do pra­cy w tej komi­sji. Jeśli Urząd nie posia­da doku­men­tu poświad­cza­ją­ce­go kwa­li­fi­ka­cje, pro­szę wska­zać na jakiej pod­sta­wie powo­ła­no daną oso­bę do komisji.

2. Ile wydat­ko­wa­no na wyna­gro­dze­nia (die­ty) dla człon­ków Komi­sji Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych w 2015 roku? Jaką kwo­tę zapla­no­wa­ne na wyna­gro­dze­nia na rok 2016?

3. Czy i kie­dy Pre­zy­dent wydał zarzą­dze­nie upo­waż­nia­ją­ce Komi­sję Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych do prze­pro­wa­dza­nia kon­tro­li punk­tów sprze­da­ją­cych alko­hol? Pro­szę o prze­sła­nie kopii zarządzenia.

4. Ilu rad­nych Rady Mia­sta zasia­da­ło w w/w Komi­sji wg sta­nu na 1 stycz­nia 2016 roku?

2. Ankie­ty Par­pa G‑1 za 2015 rok z 18 urzę­dów miast.

3. Raport z bada­nia „Posta­wy, opi­nie, kom­pe­ten­cje człon­ków gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych a ich postrze­ga­nie barier w lokal­nym sys­te­mie prze­ciw­dzia­ła­nia pro­ble­mom alko­ho­lo­wym” (PARPA, War­sza­wa 2015).

4. Wyni­ki ana­li­zy kosz­tów wyna­gra­dza­nia oraz ilo­ści rad­nych w komi­sjach roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych w 18 mia­stach o sta­tu­sie woje­wódz­kim (Fun­da­cja Wol­no­ści, Lublin 2013).

5. Odpo­wiedź woje­wo­dy lubel­skie­go na pyta­nie, czy człon­ko­wie komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych będą­cy jed­no­cze­śnie miej­ski­mi rad­ny­mi mogą brać udział w gło­so­wa­niu ws. przy­ję­cia gmin­ne­go pro­gra­mu pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alkoholowych.

II

Wyni­ki analizy

1. Zmia­ny w skła­dach komi­sji oraz potwier­dze­nie kom­pe­ten­cji powo­ły­wa­nych osób.

Usta­wa o wycho­wa­niu w trzeź­wo­ści okre­śla, że: w skład gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych wcho­dzą oso­by prze­szko­lo­ne w zakre­sie pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych (art. 4 ust. 4 usta­wy). Zba­da­li­śmy czy oso­by powo­ły­wa­ne przez pre­zy­den­tów do komi­sji ukoń­czy­ły szko­le­nie oraz w jakim cza­sie przed ich powołaniem.

Tabe­la zawie­ra wykaz miast, z któ­rych otrzy­ma­li­śmy infor­ma­cje o datach ukoń­cze­nia szko­leń, przez oso­by powo­ła­ne do komisji.

Szcze­gó­ło­wy wykaz nt. osób, powo­ła­nych do komi­sji w poszcze­gól­nych mia­stach wraz z data­mi ukoń­cze­nia szko­le­nia i powo­ła­nia do skła­du komi­sji zawar­li­śmy w załączniku.

2. Kosz­ty wyna­gra­dza­nia człon­ków Komi­sji Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alkoholowych.

Zasa­dy wyna­gra­dza­nia człon­ków gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych okre­śla rada gmi­ny w gmin­nych pro­gra­mach roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych (art. 4 ust. 5 usta­wy o wycho­wa­niu w trzeźwości).

W 2012 roku suma kosz­tów wyna­gro­dzeń dla 18 komi­sji wynio­sła 2 986 512, 48 zł. Trzy lata póź­niej 3 346 444,01 zł. Wyna­gro­dze­nia wzro­sły o 359 931,53 zł (o 12,05% więcej).

Prze­cięt­ne rocz­ne wyna­gro­dze­nie poje­dyn­cze­go człon­ka komi­sji w wybra­nych mia­stach w 2012 roku wynio­sło 9 421,18 zł. Nato­miast w 2015 roku 10 202,57 zł. Prze­cięt­ne kosz­ty wyna­gro­dze­nia człon­ka komi­sji wzro­sły o 781,40 zł, tj. 8,29% (przy czym wzro­sła licz­ba człon­ków komisji).

W sto­sun­ku do wpły­wów z zezwo­leń, kosz­ty wyna­gro­dzeń komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych w bada­nych mia­stach wyno­szą śred­nio 1,83%. Naj­mniej w War­sza­wie (0,34%) i Olsz­ty­nie (0,56%). Naj­wię­cej w Zie­lo­nej Górze (6,03%) i Lubli­nie (5,52%).

3. Liczeb­ność komi­sji. Miej­scy rad­ni w skła­dach komisji.

Śred­nia licz­ba człon­ków komi­sji dla miast pow. 100 tys. miesz­kań­ców wyno­si 14 osób (wg bada­nia PARPA). W bada­nych mia­stach śred­nia to 18 osób. Naj­wię­cej osób liczą komi­sje w Kato­wi­cach (42), Kra­ko­wie (31), Pozna­niu (25 osób) oraz Lubli­nie (24). Naj­mniej w Gorzo­wie Wiel­ko­pol­skim (9), Opo­lu, Rze­szo­wie, Szcze­ci­nie i Wro­cła­wiu (po 11).

W cią­gu trzech lat suma­rycz­na licz­ba człon­ków komi­sji w 18 mia­stach wzro­sła o 11 osób.

W 2015 roku Pań­stwo­wa Agen­cja Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych (PARPA) prze­pro­wa­dzi­ła bada­nia wśród człon­ków Gmin­nych Komi­sji Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych. Prze­pro­wa­dzo­no roz­mo­wy z 900 człon­ka­mi komi­sji w gmi­nach róż­nej wiel­ko­ści (link do wyni­ków badania).

Z badań wyni­ka, że śred­nio 5% człon­ków komi­sji jest rów­no­cze­śnie rad­ny­mi w danej gmi­nie. W bada­nych mia­stach śred­ni wskaź­nik wyniósł 7%.

W 18 bada­nych mia­stach w skła­dzie komi­sji wg sta­nu na 31 grud­nia 2015 było 23 rad­nych na 328 człon­ków ogó­łem. Na koniec 2012 roku w skła­dach komi­sji było 26 rad­nych na 317 człon­ków ogó­łem. Przy czym po wybo­rach w 2014 roku część człon­ków komi­sji prze­sta­ła spra­wo­wać man­dat radnego.

Naj­więk­szy odse­tek rad­nych w skła­dzie komi­sji wystę­pu­je w Lubli­nie (25% – 6 osób na 24), Olsz­ty­nie (19% – 3 oso­by na 16) i Szcze­ci­nie (18% – 2 oso­by na 11). Żad­nych miej­skich rad­nych nie ma w komi­sjach w Gorzo­wie Wiel­ko­pol­ski, Kato­wi­cach, Kra­ko­wie, Opo­lu, Pozna­niu, Toru­niu i Warszawie.

3.1 Udział rad­nych zasia­da­ją­cych w komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych, w gło­so­wa­niu w spra­wie przy­ję­cia gmin­ne­go pro­gra­mu pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alkoholowych.

Art. 4 pkt. 5 usta­wy o wycho­wa­niu w trzeź­wo­ści wska­zu­je, że „Zasa­dy wyna­gra­dza­nia człon­ków gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych okre­śla rada gmi­ny w gmin­nych pro­gra­mach roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alkoholowych.”

Zda­niem woje­wo­dy lubel­skie­go rad­ni będą­cy człon­ka­mi komi­sji, któ­rzy gło­so­wa­li­by w spra­wie przy­ję­cia pro­gra­mu, decy­do­wa­li­by w spra­wie, w któ­rej mają swój inte­res praw­ny. Wobec tego powin­ni się wstrzy­mać lub nie brać udzia­łu w głosowaniu.

W ubie­głym roku w Lubli­nie poin­for­mo­wa­li­śmy rad­nych, że nie powin­ni brać udzia­łu w tym gło­so­wa­niu (w poprzed­nich latach to się zda­rza­ło). Spraw­dzi­li­śmy, czy rad­ni będą­cy człon­ka­mi komi­sji w innych mia­stach, rów­nież odstę­pu­ją od gło­so­wa­nia gmin­nych programów.

Tabe­la zawie­ra wykaz rad­nych, będą­cych człon­ka­mi gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych w mia­stach o sta­tu­sie woje­wódz­kim (wg sta­nu na 31 grud­nia 2015) oraz ich gło­so­wa­nia ws przy­ję­cia Gmin­ne­go Pro­gra­mu Pro­fi­lak­ty­ki i Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alko­ho­lo­wych na rok 2016:

4. Aktyw­ność komisji.

Zda­niem respon­den­tów PARPA naj­trud­niej­szym zada­niem komi­sji są czyn­no­ści zmie­rza­ją­ce do orze­cze­nia do sto­so­wa­nia obo­wiąz­ku lecze­nia odwy­ko­we­go (45,8% ankie­to­wa­nych człon­ków komi­sji uwa­ża to za zada­nie raczej trud­ne lub bar­dzo trud­ne). Jed­no­cze­śnie według eks­per­tów jest to naj­bar­dziej mie­rzal­ny wskaź­nik efek­tyw­no­ści pra­cy komisji.

Zgod­nie z art. 18 pkt. 8 usta­wy o wycho­wa­niu w trzeź­wo­ści „organ zezwa­la­ją­cy, lub na pod­sta­wie jego upo­waż­nie­nia straż gmin­na lub człon­ko­wie gmin­nej komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych doko­nu­ją kon­tro­li prze­strze­ga­nia zasad i warun­ków korzy­sta­nia z zezwo­le­nia”. Spraw­dzi­li­śmy, czy pre­zy­den­ci poszcze­gól­nych miast wyda­li upo­waż­nie­nie człon­kom gmin­nych komi­sji do pro­wa­dze­nia kon­tro­li punk­tów sprze­da­ży alkoholu.

Według danych z ankiet Par­pa G‑1, trzy­na­ście komi­sji pro­wa­dzi­ło takie kon­tro­le w 2015 roku. W więk­szo­ści przy­pad­ków pre­zy­dent mia­sta wydał odpo­wied­nie upo­waż­nie­nie. Cza­sem jed­no­ra­zo­wo, w innych przy­pad­kach oddziel­nie do każ­dej kon­tro­li. Nato­miast w Byd­gosz­czy i Olsz­ty­nie pre­zy­dent nie wydał zezwo­le­nia a z ankiet wyni­ka, że komi­sja je prowadziła.

Zasta­na­wia­ją­cy jest dla nas przy­pa­dek Kra­ko­wa. W odpo­wie­dzi na nasz wnio­sek urzęd­ni­cy stwier­dzi­li, że pre­zy­dent nie wydał upo­waż­nie­nia komi­sji a kon­tro­le pro­wa­dzą pra­cow­ni­cy Wydzia­łu Spraw Admi­ni­stra­cyj­nych Urzę­du Mia­sta oraz Straż Miej­ska. Jed­no­cze­śnie z ankie­ty Par­pa G‑1 wyni­ka, że w komi­sji funk­cjo­nu­je zespół wyko­nu­ją­cy kon­tro­le prze­strze­ga­nia zasad i warun­ków korzy­sta­nia z zezwo­le­nia na sprze­daż alko­ho­lu, któ­ry w ub. roku prze­pro­wa­dził 83 kon­tro­le punk­tów sprze­da­ży alkoholu.

Tabe­la przed­sta­wia porów­na­nie nie­któ­rych czyn­no­ści, wyko­ny­wa­nych przez komi­sje roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych w bada­nych miastach.

Trud­no jest porów­nać i oce­nić aktyw­ność komi­sji. Nie jeste­śmy w sta­nie okre­ślić, na ile pre­cy­zyj­ne są dane licz­bo­we, wpi­sy­wa­ne do ankiet Par­pa G‑1.

Zakła­da­jąc jed­nak, że te dane są porów­ny­wal­ne, pod­ję­li­śmy się porów­na­nia reali­za­cji kil­ku zadań poprzez człon­ków poszcze­gól­nych komisji.

W prze­li­cze­niu na licz­bę człon­ków komi­sji, naj­wię­cej pra­cy mają komi­sje w War­sza­wie, Toru­niu, Kiel­cach i Kra­ko­wie. Naj­mniej w Kato­wi­cach i Olsz­ty­nie. Szcze­gó­ło­we dane przed­sta­wia powyż­sza tabela.

III

Wnio­ski i Rekomendacje

1. Kwa­li­fi­ka­cje osób powo­ły­wa­nych w skład komisji.

W bada­nym okre­sie do skła­dów 18 komi­sji powo­ła­no 55 nowych osób. Z przed­sta­wio­nych przez urzę­dy infor­ma­cji wyni­ka, że spo­śród nich:

-19 ukoń­czy­ło szko­le­nie nt. pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych lub o zbli­żo­nej tema­ty­ce (w tym 7 osób szko­le­nie ukoń­czy­ło nie wcze­śniej niż do dwóch mie­się­cy przed dniem powołania).

-14 ukoń­czy­ło szko­le­nie według zapew­nień urzę­du, jed­nak nie prze­sła­no nam kopii dokumentów.

-11 nie ukoń­czy­ło wyma­ga­ne­go szko­le­nia przed dniem powo­ła­nia do skła­du komisji.

-11 brak infor­ma­cji o ukoń­czo­nych szkoleniach.

Jede­na­ście osób ukoń­czy­ło wyma­ga­ne usta­wą szko­le­nie dopie­ro po dniu powo­ła­nia do skła­du komi­sji (w tym 8 takich przy­pad­ków mia­ło miej­sce w Kra­ko­wie). Nato­miast jed­na oso­ba wciąż nie ukoń­czy­ła wyma­ga­ne­go szko­le­nia, mimo to od 9 mie­się­cy pra­cu­je w komisji.

W przy­pad­ku kil­ku osób ukoń­cze­nie szko­le­nia nastą­pi­ło nie­dłu­go przed dniem powo­ła­nia do komi­sji. Np. wszyst­kie pięć osób powo­ła­ne przez Pre­zy­den­ta Lubli­na ukoń­czy­ły szko­le­nie na 10 dni przed powo­ła­niem. Szko­le­nie trwa­ło 4 godzi­ny i zosta­ło prze­pro­wa­dzo­ne przez prze­wod­ni­czą­ce­go miej­skiej komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych. Tym­cza­sem PARPA reko­men­du­je, aby szko­le­nia dla kan­dy­da­tów na człon­ków komi­sji mia­ły przy­naj­mniej 45 godzin dydak­tycz­nych (Reko­men­da­cje do reali­zo­wa­nia i finan­so­wa­nia gmin­nych pro­gra­mów pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych w 2016 roku, PARPA 2015). Z zebra­nych doku­men­tów wyni­ka, że w więk­szo­ści przy­pad­ków człon­ko­wie komi­sji koń­czy­li zale­d­wie kil­ku­go­dzin­ne szkolenia.

W przy­pad­ku kil­ku osób temat ukoń­czo­ne­go szko­le­nia był luź­no zwią­za­ny z pro­fi­lak­ty­ką i roz­wią­zy­wa­niem pro­ble­mów alko­ho­lo­wych, np. „Pro­fi­lak­ty­ka uza­leż­nień”, „Zobo­wią­za­nie do lecze­nia odwykowego”.

Reko­men­du­je­my wpro­wa­dze­nie wymo­gu, aby kan­dy­da­ci na człon­ków komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych musie­li wyka­zać się wie­dzą eks­perc­ką i mini­mum kil­ku­let­nim doświad­cze­niem w obsza­rze zgod­nym z dzia­ła­nia­mi komisji.

2. Kosz­ty wyna­gra­dza­nia człon­ków Komi­sji Roz­wią­zy­wa­nia Pro­ble­mów Alkoholowych.

W poszcze­gól­nych mia­stach są bar­dzo duże roz­bież­no­ści w wyna­gro­dze­niach człon­ków komi­sji. Od 1 383 zł rocz­nie w Olsz­ty­nie do 26 363 zł we Wro­cła­wiu (róż­ni­ca 2000%). Rów­nie duże są waha­nia w suma­rycz­nych kwo­tach wyna­gro­dzeń. Wyno­szą one od 22 140 zł w Olsz­ty­nie do 476 014 zł w Łodzi (róż­ni­ca 2160%).

Kwo­ty wyna­gro­dzeń w nie­któ­rych mia­stach są duże, zwłasz­cza w odnie­sie­niu do wpły­wów z opłat za wyda­ne zezwo­le­nia na sprze­daż alko­ho­lu. W Lubli­nie wyna­gro­dze­nia pochła­nia­ją ponad 5,5% wpły­wów z zezwo­leń a w Zie­lo­nej Górze 6%.

Jed­no­cze­śnie zaob­ser­wo­wa­li­śmy duży wzrost nakła­dów prze­zna­cza­nych na wyna­gro­dze­nia. W cią­gu ostat­nich trzech lat kwo­ty wzro­sły o 12,05%. W wie­lu mia­stach kwo­ta wyna­gro­dzeń jest uza­leż­nio­na od wyso­ko­ści mini­mal­ne­go wyna­gro­dze­nia za pra­cę a ta w ostat­nich latach sta­le rośnie.

Reko­men­du­je­my ogra­ni­cze­nie mak­sy­mal­nej wyso­ko­ści wyna­gro­dze­nia człon­ków komi­sji, np. w sto­sun­ku do war­to­ści wpły­wu z zezwo­leń na sprze­daż alko­ho­lu lub kwo­to­wo. W tym zarów­no mie­sięcz­nej kwo­ty wyna­gro­dze­nia jak i staw­ki za posiedzenie.

3. Miej­scy rad­ni w skła­dach komi­sji. Liczeb­ność komisji.

Obec­ność miej­skich rad­nych w skła­dzie komi­sji pro­wa­dzi do wystę­po­wa­nia kon­flik­tu inte­re­sów na dwóch płaszczyznach.

Po pierw­sze człon­ków komi­sji powo­łu­je i odwo­łu­je Pre­zy­dent. Czy­li rad­ny będą­cy człon­kiem komi­sji sta­je się zależ­ny od woli Pre­zy­den­ta. Nie­moż­li­we sta­je się wów­czas spra­wo­wa­nie funk­cji kon­tro­l­nych wzglę­dem Pre­zy­den­ta przez tego radnego.

Po dru­gie wyna­gro­dze­nia człon­ków komi­sji są okre­ślo­ne w rocz­nym gmin­nym pro­gra­mie pro­fi­lak­ty­ki i roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych, któ­ry jest uchwa­la­ny każ­do­ra­zo­wo przez radę gmi­ny. Wystą­pi­li­śmy z pyta­niem do woje­wo­dy lubel­skie­go, czy dopusz­czal­ne jest aby rad­ni będą­cy człon­ka­mi komi­sji, gło­so­wa­li w spra­wie, któ­ra doty­czy ich wyna­gro­dzeń. W odpo­wie­dzi Dyrek­tor Wydzia­łu Praw­ne­go, Nad­zo­ru i Kon­tro­li Lubel­skie­go Urzę­du Woje­wódz­kie­go napi­sał, że „(…) gło­so­wa­nie rad­ne­go, zain­te­re­so­wa­ne­go wymia­rem wyna­gro­dze­nia za pra­cę w oma­wia­nej komi­sji jest wyra­zem inte­re­su praw­ne­go tego rad­ne­go a tym samym jest on obję­ty dys­po­zy­cją art. 25a usta­wy o samo­rzą­dzie gmin­nym”. W listo­pa­dzie 2015 roku w Lubli­nie 6 rad­nych miej­skich, mimo obec­no­ści na sesji nie zagło­so­wa­ło w spra­wie uchwa­le­nia gmin­ne­go pro­gra­mu. Zosta­li wcze­śniej przez nas poin­for­mo­wa­ni, że nie powin­ni tego robić. W pozo­sta­łych mia­stach, gdzie rad­ni są człon­ka­mi komi­sji, naj­czę­ściej gło­so­wa­li oni za przy­ję­ciem gmin­ne­go pro­gra­mu, okre­śla­ją­ce­go m.in. spo­so­by ich wynagradzania.

W cią­gu trzech lat wzro­sła suma­rycz­na licz­ba człon­ków komi­sji w mia­stach obję­tych ana­li­zą. W poszcze­gól­nych mia­stach komi­sja liczy od 9 człon­ków w Gorzo­wie Wiel­ko­pol­skim do 42 w Kato­wi­cach. Prze­cięt­nie komi­sja w bada­nych mia­stach liczy 18 człon­ków. Według bada­nia zle­co­ne­go przez PARPA, śred­nia licz­ba człon­ków komi­sji w mia­stach pow. 100 tys. miesz­kań­ców wyno­si 14 osób.

Reko­men­du­je­my wpro­wa­dze­nie usta­wo­we­go zaka­zu zasia­da­nia w komi­sji przez miej­skich rad­nych, bo wywo­łu­je to kon­flikt inte­re­sów pomię­dzy rad­ny­mi a pre­zy­den­tem mia­sta oraz naru­sza inte­res praw­ny radnych.

Reko­men­du­je­my ogra­ni­cze­nie liczeb­no­ści komi­sji do 14 członków.

4. Aktyw­ność komisji.

W kil­ku mia­stach człon­ko­wie komi­sji prze­pro­wa­dza­ją kon­tro­le punk­tów sprze­da­ży alko­ho­lu mimo tego, że nie otrzy­ma­ły upo­waż­nie­nia od pre­zy­den­ta mia­sta. Jest to nie­zgod­ne z prze­pi­sa­mi usta­wy o wycho­wa­niu w trzeźwości.

Z wcze­śniej­szych moni­to­rin­gów wie­my, że np. komi­sja w Lubli­nie pro­wa­dzi­ła „wizy­ta­cje” punk­tów sprze­da­ży alko­ho­lu. Prze­pi­sy usta­wy o wycho­wa­niu w trzeź­wo­ści nie dają takiej moż­li­wo­ści, jed­nak wizy­ta­cję moż­na prze­pro­wa­dzić szyb­ko, bez przy­go­to­wa­nia i bez zapo­wie­dzi. Po naszych uwa­gach, od zeszłe­go roku komi­sja zaczę­ła pro­wa­dzić kon­tro­le (otrzy­ma­ła upo­waż­nie­nie od pre­zy­den­ta), jed­nak wciąż pro­wa­dzi rów­nież wizy­ta­cje. Być może duża licz­ba kon­tro­li wyka­za­nych w przy­pad­ku nie­któ­rych miast w ankie­cie Par­pa G‑1 może fak­tycz­nie doty­czyć wizytacji.

Reko­men­du­je­my wpro­wa­dze­nie nowych zadań dla gmin­nych komi­sji roz­wią­zy­wa­nia pro­ble­mów alko­ho­lo­wych, któ­re będą mie­rzal­ny­mi wskaź­ni­ka­mi efek­tyw­no­ści pra­cy komisji.

Opra­co­wa­nie: Krzysz­tof Jakubowski